Úrval - 01.12.1948, Blaðsíða 121

BALZAC
119
Hann skrifaði líka frú Delan-
noy, sem svo oft hafði reynzt
honum hjálparhella í peninga-
málum, en hann aldrei þakkað
henni að verðleikum. Hann virt-
ist vera haldinn ósjálfráðri þrá
til að bæta fyrir vanrækt vinar-
hót og þakkir af sinni hálfu, áð-
ur en það yrði of seint. Ef til
vill var honum ljóst, að lítill
tími var til stefnu.
Gifting og heimkoma.
Hvort sem Balzac var það
ljóst eða gekk þess dulinn, hve
alvarlegur heilsubrestur hans
var, þá voru læknar hans ekki
í neinum efa um, að honum
myndi aldrei batna, og telja má
víst, að þeir hafi skýrt frú de
Hanska frá þeirri niðurstöðu
sinni. Þar sem hún var þess full-
vís, að hjónaband þeirra yrði
ekki langt, ákvað hún að upp-
fylla síðustu ósk mannsins, sem
hafði beðið hennar svo lengi.
Hinn 14. marz 1850, voru þau
Balzac og frú de Hanska gefin
saman í borginni Berdichev í
Ukrainu. Hjónavígslan fór fram
í kyrrþey, því að þau vildu ekki
vekja eftirtekt. Biskupinn íZhit-
omir, sem átti að framkvæma
vígsluna, brást að vísu, en Bal-
zac hlotnaðist sú ánægja, að
vera giftur af ættgöfugum á-
bóta, Czaruski greifa.
Mánuði seinna lögðu þau af
stað til Parísar, og tók ferðin
mjög á heilsu Balzacs. Máttur-
inn þvarr og sjóninni hrakaði.
Sögulok.
Lögmálið, sem réði örlögum
Balzacs, var sjálfu sér sam-
kvæmt allt til enda. Draumar-
hans gátu aðeins orðið að veru-
leika í bókum hans, en ekki í
lífi hans sjálfs. Með ólýsanlegu
erfiði, ótrúlegum fórnum og
glæstum vonum hafði hann búið
sér heimili, þar sem hann hugð-
ist eyða síðustu „tuttugu og
fimm árum“ ævi sinnar, við hlið
konunnar, sem loks hafði ját-
azt honum. Þegar allt var til-
búið, flutti hann inn í nýja heim-
ilið — aðeins til að deyja. Hann
hafði sjálfur ráðið útbúnaði
skrifstofunnar, þar sem hann
ætlaði að ljúka við La comédie
humaine, fimmtíu bindi í viðbót,
en hann skrifaði ekki staf af
þeim. Hann varð steinblindur, og
eina bréfið frá Fortunéegötu,
sem varðveitzt hefur, er skrifað
með hönd konu hans, en neðst
er ein lína, klóruð með erfiðis-
munum af Balzac sjálfum: „Eg
get hvorki lesið né skrifað leng-
ur.“
Hann hafði komið sér upp
snotru bókasafni, en hann leit
aldrei í neina bók úr því. Setu-
stofa hans var tjölduð gullnu
silki og þar ætlaði hann að hafa
boð inni fyrir hefðarfólk París-
arborgar, en til þess kom aldrei.
Læknarnir bönnuðu honum alla
áreynslu, jafnvel að tala. Hann
ætlaði að sýna vinum sínum,
rithöfundum og listamönnum,
hið glæsilega málverkasafn sitt,
en þegar Victor Hugo kom i