Úrval - 01.12.1948, Blaðsíða 70

BALZAC
Bernskuharmleikur.
AÐ er varla við því að bú-
ast, að annar eins snilling-
ur og Balzac, sem gat skapað
heilan heim persóna með frá-
bæru ímyndunarafli sínu, verði
mjög nákvæmur í meðferð sinni
á hversdagslegum staðreyndum
úr einkalífi sínu. Slíkur snilling-
ur beygir allt undir drottinvald
sköpunarvilja síns. Balzac hóf
hið umbreytingasama æviskeið
sitt með því að breyta þeirri
staðreynd, sem annars er talin
óhagganleg í borgaralegu lífi —
það er nafni sínu. Einn góðan
veðurdag, þegar hann stóð á
þrítugu, gerði hann heyrinkunn-
ugt, að hann héti ekki Honoré
Balzac, heldur Honoré de Balzac.
Þegar félagar hans gerðu gys
að þessari tilraun hans til að
sæma sjálfan sig aðalsheiti,
svaraði hann með yfirlæti, að
faðir hans hefði rakið ætt sína til
aðalsmanna eftir opinberum
heimildum, löngu áður en hann,
Honoré, hefði fæðzt.
En því er ver, að opinber
skjöl hafa þann leiða sið að snú-
ast öndverð gegn hinum skáld-
legustu frásögnum; og það
skyggir á álit Balzacs sem sann-
leikselskandi höfundar, að
skírnarvottorðið, sem hann vitn-
aði svo hreykinn í, er enn varð-
veitt í skjalasafni Toursborgar.
Undir dagsetningunni „21. maí
1799,“ stendur með skírum
stöfum í kirkjubókinni:
I dag, 2. Prairial á sjöunda
ári franska lýðveldisins, kom
til undirritaðs, Pierre-Jacques
Duvivier, skrásetjara fæðinga,
giftinga og dauðsfalla, borgar-
inn Bernard-Francois Balzac,
Rue de l’Armée d’Italie nr. 25
hér í borg, til þess að tilkynna
fæðingu sonar. Nefndur Balzac
skýrði frá því, að barnið ætti að
heita Honoré Balzac, og að það
hefði fæðzt í morgun klukkan
ellefu að heimili hans.
Enda þótt Balzac standi í
lagalegum skilningi höllum fæti
í viðureigninni við hinar opin-
beru heimildir, þá hefur vilji
hans — hinn brennandi sköp-
unarvilji — unnið glæsilegan
sigur yfir þurrum staðreyndum
skjalanna. Þegar síðari kynslóð-
ir eru spurðar um nafn mesta
rithöfundar Frakka, hlýða þær
boði hans og svara: „Honoré
de Balzac.“
Forfeður hans áttu hvorki
hallir né skjaldarmerki, sem
hinn gáfaði afkomandi þeirra
gæti málað á vagndyr sínar.
Þeir geystust ekki fram á burt-
reiðum í skínandi herklæðum,