Úrval - 01.12.1948, Blaðsíða 62

60
ÚRVAL
unum, var rottum gefið vatn
með flúoríð í. Eftir nokkrar vik-
ur voru tennurnar í þeim orðn-
ar blakkar.
Verkfræðingar hófu tilraunir
til að eyða flúoríðinu úr vatn-
inu, og starfsmenn heilbrigðis-
stofnunar ríkisins gerðu próf-
anir til að komast að raun um,
hve mikið flúoríð mætti vera í
vatninu án þess það litaði tenn-
urnar. Við þessar athuganir kom
í ljós, að tennur, sem voru blakk-
ar af völdum flúoríðs, voru ná-
lega aldrei skemmdar.
Á einum stað var flúoríð-
magnið í vatninu 9 á móti 8
miljónum. Á öðrum stað var
það sex sinnum minna, og tann-
skemmdir í skólabörnum þar
voru þrisvar sinnum tíðari en á
fyrri staðnum. Víðtækar efna-
greiningar á vatni leiddu í ljós,
að því meira flúoríð sem var í
því, því minni voru tannskemmd-
irnar.
Það kom í Ijós við prófanir
starfsmanna heilbrigðsstofnun-
arinnar, að í vatninu mátti vera
einn hluti af flúoríði á móti milj-
ón hlutum af vatni, án þess tenn-
urnar lituðust.
Beinasta leiðin til að notfæra
sér þessar niðurstöður vísind-
anna, var að blanda flúoríði í
réttu hlutfalli í drykkjarvatn-
ið. Þetta hefur verið gert í einni
borg í Bandaríkjnunum síðan
1945, en sjö ár munu enn líða,
áður en úr fæst skorið um ár-
angur.
En af hverju ver flúoríð tenn-
urnar skemmdum? Til að kom-
ast að raun um það, var flú-
oríði blandað saman við fínmal-
aðar tennur, og kom þá í ljós,
að flúoríðið sameinast tanngler-
ungnum og myndar efnasam-
band, sem er harðara en gler-
ungurinn og þolir betur sýrurn-
ar í munninum. En úr því að
flúoríð gengur í efnasamband
við tannglerunginn, var þá ekki
hægt að koma þeirri efnasam-
einingu á með því að bera flú-
oríð á tennurnar ? Tilraunir voru
gerðar á rottum. Veik natríum-
flúoríðupplausn var borin á
tennurnar þurrar. Síðan voru
tennurnar teknar úr, og kom
þá í ljós, að natríumflúoríðið
hafði sameinazt glerungnum.
Þá var hafin tilraun á börn-
um. 289 börn á aldrinum 7 til
15 ára voru fengin, tennurnar
í þeim hreinsaðar og þurrkað-
ar með þurru lofti. Síðan var
veik natríumflúoríðupplausn
borin á tennurnar vinstra meg-