Úrval - 01.12.1948, Blaðsíða 118

116
ÚRVAL
reist það. Og hann hafði held-
ur ekki nóg fé handa á milli,
til þess að geta keypt sér lóð,
sem hæfði húsinu. Samt hélt
hann áfram að byggja loftkast-
ala sína. Hann varð altekinn
söfnunaræði. Nýja heimilið átti
jafnframt að verða dýrgripa-
safn, málverkasafn og forn-
minjasafn. Hann fékk stórar
sendingar af dýrmætum munum
frá Þýzkalandi, ítalíu og Hol-
landi.
Það var ekki auðvelt að fela
húsgögn og postulín, kistur og
kassa, fyrir gráðugum augum
skuldheimtumannanna. Það var
kominn tími til að kaupa hús,
sem skráð væri á nafn frú de
Hanska, svo að þessir dýrgrip-
ir væru óhultir.
Haustið 1846 fann Balzac loks
húsið, sem hann hafði leitað að.
Það var Pavillon Beaujon í For-
tunéegötu. Hann flutti hin
skrautlegu húsgögn sín og dýr-
mæta postulín í nýja húsið. Það
átti að vera Musée Balzac*, tákn
snilli hans og hæfileika til að
skapa listaverk úr engu. En
þegar skáldið Gautier heimsótti
hann síðar, og hrópaði undrandi,
að Balzac hlyti að hafa orðið
milljónamæringur á skömmum
tíma, svaraði hinn síðarnefndi
hnugginn í bragði: „Nei, vinur
minn, ég hefi aldrei verið fá-
tækari en ég er nú. Ég á ekki
þessa dýrgripi. Ég er aðeins
dyravörður og umsjónarmaður
þessa húss.“
I september 1846, fór hann
til Wiesbaden, til fundar við frú
de Hanska. Hann hafði unnið til
hvíldarinnar, því að um sumarið
hafði hann samið mesta meist-
araverk sitt. Skáldsögurnar
tvær, Le cousin Pons og La cou-
sine Bette, skara fram úr öllum
verkum hans. Hann hafði náð
hátindi listar sinnar í blóma
lífsins.
Balzac var mestur í list sinni,
þegar hann stóð ofar samtíðinni,
skóp algild verðmæti og hirti
ekki um smekk samtíðarmanna
sinna. Þó að tvær áðurnefndar
skáldsögur gerist báðar í París
á fyrra helming nítjándu aldar-
innar, hefur það enga úrslita-
þýðingu. Þær gætu eins vel gerzt
í Frakklandi, Englandi, Þýzka-
landi eða Bandaríkjunum í dag,
í hvaða landi sem væri og hve-
nær sem væri. Því að þær snú-
ast um upprunalegar hvatir.
Þetta var stórfengleg kveðja
hans til listarinnar, og með hlið-
sjón af henni getum við gert
okkur í hugarlund, hve hátt Co-
médie humaine myndi hafa
gnæft, ef Balzac hefði lifað tíu,
eða jafnvel fimm starfsár í við-
bót, eftir að hann hafði náð full-
um þroska.
Balzac I Ukrainu.
Haustið 1846 virtist loks svo
komið, að Balzac gæti siglt inn
* Balzacsafnið.