Úrval - 01.12.1948, Blaðsíða 107

BALZAC
105
þægileg undankomuleið, ef fó-
geta eða öðrum óvelkomnum
gesti tækist að ryðjast inn um
dyrnar.
Balzac gaf sjálfur höggstað
á sér, með því að óhlýðnast lög-
um landsins. Samkvæmt nýrri
tilskipun átti sérhver borgari að
gegna herskyldu í þjóðvarð-
liðinu ákveðinn tíma, en Balzac
afsagði að hlýða þessari tilskip-
un. Hann leit á hinn borgaralega
konung Louis Philippe, sem
valdaræningja, er hefði engan
rétt til að gefa honum fyrirskip-
anir. Auk þess var tími hans
of dýrmætur, og honum fannst
það ekki samboðið virðingu
sinni, að standa með byssu á
öxl og látast vera hermaður,
meðan prentvélarnar biðu eftir
handritum hans.
Það er engum efa bundið, að
hægt hefði verið með lægni að
fá svo frægan mann sem Balzac
leystan undan herskyldunni, en
hann vildi ekki heyra málamiðl-
un nefnda á nafn. Þlann svaraði
ekki einu orði skipunarbréfinu
um að mæta til herþjónustu.
Þrisvar sinnum var honum skip-
að að koma og gefa skýringar
á fjarveru sinni, en hann lét
það sem vind um eyrun þjóta.
Loks var hann dæmdur í átta
daga fangelsi.
Balzac varð að sitja í fangelsi
hinn ákveðna tíma, og er það
vísbending um, hve lítils álits
hann naut meðal landa sinna.
Hann var í haldi frá 27. apríl
til 4. maí 1836, og var ekki sýnd
nein linkind og hafði engin for-
réttindi, um fram aðra fanga.
Balzac skirrðist ekki við að
afneita staðreyndum og laga
þær í hendi sér, ef honum bauð
svo við að horfa, og sést það
vel á bréfum hans til frú de
Hanska. Hann sagði henni, til
dæmis, að hann hefði leigt sér
„þakherbergi“, til þess að geta
falið sig fyrir skuldheimtumönn-
um, og þar sæti hann daga og
nætur sem gamall og gráhærð-
ur einbúi, og jafnvel nánustu
vinir hans og ættingjar gætu
ekki haft upp á honum. En það
var ekki þakherbergi, sem hann
hafði tekið á leigu, heldur
skrautleg íbúð, sem hann eyddi
miklu fé í að prýða og lagfæra.
Hvenær sem Balzac fór að
skinna upp á íbúð sína og kaupa
sér ný húsgögn, var það merki
þess, að hann væri orðinn ást-
fanginn á nýjan leik. Þetta við-
burðaríka ár, meðan hann var
að sverja ástmey sinni í Wier-
zchov/nia eilífa tryggð og lýsa
þjáningum þeim, sem einlífið
bakaði honum, í mergð bréfa,
er hann sendi henni, varð hann
enn ofsaiegar ástfanginn en
nokkru sinni fyrr. Ástarbréf
hans til frú de Hanska, sem hrifu
heila kynslóð sökum eldlegrar
mælsku og innileika, voru skrif-
uð um sama leyti og hann var
að daðra við aðra konu.
Hin nýja ástmey Balzacs, sem
hafði mikil áhrif á líf hans, enda
þótt hann gerði sér allt far um