Úrval - 01.03.1960, Page 82

tJRVAL
ÆVISKEIÐIN SJÖ
til dæmis á skólakerfi. Sumir
tólf ára drengir hafa náð eins
miklum þroska, andlega og
líkamlega, og aðrir drengir, sem
eru fimmtán ára, jafnvel þótt
endanlegur þroski þeirra kunni
að vera hinn sami: þeir eru ekki
frábrugðnir að greind eða fulln-
aðarþroska, heldur í þroska-
ferli. Og rétt eins og til eru
risar og dvergar, sem eru mjög
frábrugðnir eðlilegri mannlegri
líkamsstærð, eins getur að finna
miklar öfgar í þroska — bráðum
eða seinum. Merkilegust eru þau
börn, venjulega stúlkur, sem
þroskast á sama hátt og hvolp-
ar eða lömb: fara á mis við
seinþroska millibilsástandsins.
Mu ára gömul eru þessi börn
orðin svipuð að þroska og eðli-
legt bam er um sextán ára.
Þetta er ekki sjúkleiki, heldur
ættarmót, og þeim er enginn
voði búinn af því. Þau ná eðli-
legum aldri, og það skrýtna er,
að þroskinn helzt ekki í hendur
að öllu leyti. Andlegur þroski
þeirra og taka fullorðinstanna
koma á eðlilegum tíma.
Bernsku- og þroskaskeið
Við vitum að bráður eða
seinn þroski er að nokkm
leyti kominn undir vaxtarlagi.
Við gerum athuganir á mynd-
um og fleiri mælingar á börn-
um, og þar sem við þurfum að
fylgjast með einstaklingum en
ekki hópum, tekur þetta að
sjálfsögðu langan tíma. Eitt
hinna merkilegu fyrirbæra er
það, að þroski barna meðal
hinna betur megandi þjóða virð-
ist verða æ bráðari. I norðan-
verðri Vestur-Evrópu hefur
kynþroskaaldur stúlkna lækkað
um fimm ár á síðustu öld, og
tærar drengjaraddir verða sí-
fellt torfvmdnari í kirkjukór-
ana. Eg hygg að ástæðan kunni
að vera sú, að slæmur félagsleg-
ur aðbúnaður á fyrri öldum
hafi seinkað kynþroskanum, og
hann sé nú að færast í eðlilegt
horf. En okkur leikur mikil for-
vitni á að vita hverskonar sig-
urverk það er, sem ákvarðar
tíma kynþroskans. Við vitum
það ekki enn með vissu, en það
virðist vera í heilanum. Okkur
fýsir ekki síður að kynnast út-
búnaðinum, sem veldur því að
kynlíf konunnar þrýtur á miðj-
um aldri. Og umfram allt
langar okkur að komast að því,
hvað það er, sem orsakar þá
stöðugu þurrð orku með áleit-
inni feigð, sem við köllum elli.
Alkemistar á miðöldum áttu
sér þrjú merkileg hugðarefni.
Eitt var það, að breyta frum-
efnunum, annað að komast til
tunglsins og hið þriðja að finna
elexírinn, sem stöðva myndi
hrörnun ellinnar og halda
manninum ungum og frískum.
En kuklið vék fyrir skynsam-
legum rannsóknum. Menn sáu
að þetta voru óframkvæmanleg
áform, og eftirlétu þau dónum
og fábjánum. Nú er frumefn-
unum breytt daglega í kjarna-
kljúfunum, og Rússar eru ný-
76