Læknaneminn - 01.04.2008, Side 83

spannaði árin 1993-2004, voru gerðar 67 valmiltistökur.
Meðalaldur sjúklinga við aðgerð var 49,8 (8-83) ár.
Kynjahlutföll voru jöfn. Af 67 sjúklingum voru 46
(68,7%) á lífi þegar rannsókn var gerð. Eftirfylgd í
rannsókninni var að meðaltali 60,4 (1-164) mánuðir.
Svörun spurningalista var 74,4%.
Flestir sjúklinganna eða 31 höfðu blóðdílasótt (idiopathic
thrombocytopenic purpura). Af þeim fengu 60,0%
fullkominn bata, 23,3% nokkurn bata og 16,7% engan
bata. Fimm sjúklingar höfðu hnattrauðkornablóðleysi
(spherocytosis) og fengu allir fullkominn bata. Enginn
þriggja sjúklinga með sjálfnæmisrauðalosblóðleys
i (autoimmune hemolytic anemia) fékk bata. Hjá
sjúklingum með illkynja sjúkdóma var erfiðara að
meta árangur aðgerðar og bata þar sem heilsufar þeirra
tengdist frekar gangi illkynja sjúkdómsins heldur en
miltistökunni.
Sjúklingar voru bólusettur gegn pneumókokkum í 92,4%
tilvika. Allir þeir sem fóru í aðgerð árið 1995 eða síðar
fengu pneumókokkabólusetningu. Aðeins 37,1% þeirra
sem fóru í aðgerð fyrir meira en fimm árum hafa fengið
endurbólusetningu.
Einungis 38,7% töldu sig hafa fengið góða fræðslu
frá heilbrigðisstarfsfólki um hugsanlegar afleiðingar
miltisleysis. Bráðir fylgikvillar komu fram hjá 37,5%
sjúklinga. Einn sjúklingur með útbreiddan illkynja
sjúkdóm lést innan sólarhrings frá aðgerð. Síðkomnir
fylgikvillar komu fram hjá fimm sjúklingum og fengu
tveir af þeim pneumókokkablóðsýkingu.
Ályktanir:
Miltistakaergottogöruggtmeðferðarúrræðifyrirsjúldinga
sem þjást af blóðdílasótt eða hnattrauðkornakvilla. Auka
þarf fræðslu fyrir sjúklinga sem gangast undir miltistöku.
Miltislausir einstaklingar fá nær alltaf frumbólusetningu
gegn pneumókokkum, en skipulag endurbólusetninga er
ekki sem skyldi.
Lyfjabrunnar á LSH 2002-2006,
ísetning og notkun
Skúli Óskar Kiml, Páll Helgi Möller2, Bergþór Björns-
son2, Pétur Hannesson3, Agnes Smáradóttir4
lLæknadeild Háskóla íslands, 2Skurðlækningadeild,
3Myndgreiningadeild og 4Lyflækningadeild Krabbamei-
na Landspítala háskólasjúkrahúsi við Hringbraut
Inngangur:
ísetning og notkun lyljabrunna hefur aukist undanfarin
ár á Landspítala háskólasjúkrahúsi (LSH). Erlendar
rannsóknir sýna að tíðni snemm- og síðkominna
fylgikvilla er lág. Þetta hefur ekki verið rannsakað hér
á landi og því var tilgangur þessarar rannsóknar að
kanna ísetningu og notkun lyljabrunna á LSH, auk
tíðni fylgikvilla og bera saman við niðurstöður erlendra
rannsókna.
Efniviður og aðferðir:
Rannsóknin var afturskyggn. Allir sjúklingar yfir 18 ára
aldri sem fengu lyíjabrunn á skurðlækningadeild LSH við
Hringbraut á tímabilinu 1. janúar 2002 til 31. desember
2006 voru teknir inn í rannsóknina. Skráðar voru
upplýsingar úr aðgerð, niðurstöður lungnamyndatöku
eftir ísetningu og klínískar upplýsingar á meðan á
notkun stóð. Farið var yfir myndrannsóknir þeirra
sjúklinga þar sem vandkvæði komu upp við ísetningu
eða notkun á lyfjabrunni. Rannsóknin var samþykkt af
Vísindasiðanefnd LSH og Persónuvernd.
Niðurstöður:
Á tímabilinu voru settir 482 lyíjabrunnar í 438 sjúklinga.
Sjúklingar voru með lyfjabrunna að meðaltali í 398 (2-
1875) daga. Ábendingar fýrir ísetningu voru krabbamein
(n=361), blóðsjúkdómar (n=97) og aðrir sjúkdómar
(n=24). Snemmkomnir fylgikvillar við ísetningar
voru ástungur á slagæð (n=16), loftbrjóst (n=12) og
blæðing (n=l) sem leiddi til enduraðgerðar. Síðkomnir
fylgikvillar voru blóðsegar (n=23), brunnsýkingar (n=6)
og blóðsýkingar (n=8), snúningur á lyfjabrunni (n=ll),
tilfærsla á æðalegg (n=8) og slöngurek (n=2).
Ályktun:
Tíðni fylgikvilla við ísetningu og notkun lyfjabrunna á
LSH er svipuð og þekkt er úr erlendum rannsóknum.
Blóðsegar eru þó ívið tíðari hjá okkur samanborið við
erlendar rannsóknir. Ástæður þessa kunna að vera fjöldi
daga sem lyfjabrunnur er til staðar eða ófullnægjandi
skolun í sambandi við notkun. Mögulega er hægt að
draga úr tíðni annararra fylgikvilla eins og ástungu á
slagæð og loftbrjóst með hjálp ómskoðunar við neðanvið
beinsbláæðaástungu eða með ísetningu lyfjabrunns með
skurði niður á bláæð.
ífarandi sýkingar af völdum
pneumókokka á fslandi 1993-2000.
Aftursæ faraldsfræðileg og klínísk
rannsókn
Karl Kristinssonl, Helga Erlendsdóttirl, 2, Magnús
Gottfreðssonl,3
lLæknadeild Háskóla íslands, 2Sýklafræðideild LSH og
3Lyflækningadeild LSH
Inngangur:
ífarandi sýkingar af völdum Streptococcus
pneumoniae (pneumókokka) eru með allra algengustu
bakteríusýkingum sem leggjast á bæði börn og fullorðna.
Dánartíðni er afar há og hefur ekki lækkað síðustu áratugi,
þrátt fyrir miklar framfarir á sviði læknisfræðinnar á
þeim tíma. Skort hefur klínískar rannsóknir sem ná til
heilla þjóða. Aukin þekking á meingerð sýkingarinnar og
tengslum hennar við klínisk einkenni er ein af forsendum
bættrar meðferðar í framtíðinni.
Sjúklingar og aðferðir:
Gerð var aftursæ rannsókn þar sem skoðaðar voru
sjúkraskrár allra þeirra sem greindust með ífarandi