Úrval - 01.07.1966, Side 39

GIMSTEINAR
37
skelfiskinn í þeim læk.
Þetta perluæði stóð yfir með mis-
munandi ákafa þó næstu fimmtíu
árin. Og það vantaði ekki að glæpa-
lýðurinn fengi þarna eitthvað að
starfa eins og víðar. Gimsteina-
svindlarar gerðu allt sem þeir gátu
til að narra þá, sem fundu perlur,
en sveitafólkið lét ekki lengur
hlunnfara sig og seldi í gríð og erg,
gerviperlur, — þessum svindlbrösk-
urum úr bæjunum, sem vissu í raun-
inni ekkert um perlur, þó að þeir
reyndu að narra, og svíkia, þegar
þeir fengu því við komið.
Þannig gekk þetta á víxl.
Verðmæti perlunnar liggur ekki
í þunga hennar heldur lögun, gljáa
og lit. Þessi þrjú atriði eru fyrst
metin og geta verið metin allt frá
nokkrum sentum til 15 dollara, en
síðan er þvermál perlunnar marg-
faldað með tölunni, sem fengizt
hefur við fyrra matið.
Möguleikinn til að fá ostru til að
framleiða perlur, var fyrst uppgötv-
aður af Japana að nafni Kokichi
Mikimoto, sem varð síðar marg-
milljónari. Það nægir ekki að stinga
glerperlu inn í skelina á ostrunni
og bíða svo. Ostran þekur hana með
perlumóður, það er rétt, en perlan
festist við skelina, og verður ekki
annað en Barok, sem engin skyn-
samleg lögun er til á, þó að slíkt
geti hent. Mikimoto fann við til-
raunir, að það þurfti að stinga
hlutnum inn í fiskinn sjálfan til að
gimsteinn myndaðist.
Þegar byrjað var að búa til perl-
ur á þennan hátt, þá skulfu að von-
um allir, sem við perluveiðar feng-
ust. Þetta var um 1920. Það kom
samt fljótlega á daginn, að ekta
perlur eða perlur, sem fundust í
ríki náttúrunnar urðu miklu verð-
mætari en perlurnar, sem ostrurnar
voru látnar búa til, og konurnar
voru fljótar að gera mun á þessu
tvennu.
Þegar Mikimoto var að fást við
framleiðslu perla með því að
stinga einhverju inn í ostrurnar,
fann hann til mikillar gleði fyrir
Bandaríkjamenn í iðninni, að
amerískur skelfiskur einn, fram-
leiddi öndvegis kjarna til að rækta
perlur í ostrum. Nú er það orðinn
atvinnugrein upp á 4 milljónir ár-
lega að safna skelfiskum, af þessari
tegund, og er þessi skelfiskur síðan
sendur til Japan, þar sem tekið er
innan úr þeim og kjarnanum stung-
ið í ostruna. Perlurnar eru síðan
seldar aftur til Bandaríkjanna fyrir
50 milljónir árlega.
Ein frægasta perla sem sögur fara
af, er perla nokkur, sem þræll einn
fann, þegar hann var að kafa eftir
perlum fyrir húsbónda sinn.
Honum var gefið frelsi fyrir fund
þessarar perlu, sem seinna var send
Filippusi II Spánarkonungi og var
ein af perlunum í kórónu hans.
Vorrar frúarkirkja í Loreto í
Mexico var með heilan vegg þak-
inn perlum. Þegar jesúítarnir voru
gerðir útlægir úr Mexico 1767, var
kirkjan rænd, og kona nokkur náði
í 500 perlur, sem hún seldi fyrir
275 þús. dollara.
Það hafa kannske ekki myndazt
eins margar ævintýrasögur um
neinn gimstein eins og perluna.
Allir þekkja sögurnar um fólk, sem
gleypt hefur perlur, en þær perlur