Úrval - 01.07.1966, Síða 45

ÁHRIF TÆKNIÞRÓUNAR Á HEIMILIN
43
kölluðu á krafta og vöktu hyggjuvit
þeirra, er húsmóðurstarf ræktu, svo
að engum blandaðist hugur um að
velferð fólksins byggðist á hæfileik-
um, framsýni og dugnaði húsmæðr-
anna, þá var ekki annað eftirsókn-
arverðara fyrir mikilhæfar konur
en að stjórna heimili. Nú getur svo
farið að slíkar konur eyði kröftum
sínum við verkefni, sem þær meta
lítils, eru e.t.v. ónauðsynleg og gefa
ekkert í aðra hönd. Má þar til nefna
óhóflega tímafrek ræstistörf og
þvotta, eða það að búa til hluti
heima, sem betur borgar sig að
kaupa tilbúna. Margar ungar stúlk-
ur ganga í hjónaband í þeirri trú
að þar hafi þær valið sér athafna-
svið í samræmi við eðli og upplag
allra kvenna. En er víst að það eigi
vel við allar ungar konur að vera
einar með börnum sínum, þeim sem
eru innan við skólaaldur, allan dag-
inn? Er víst að það eigi vel við mið-
aldra konur, sem búnar eru að koma
börnum sínum upp, að hafast ekki
annað en að þjóna manni sínum og
e.t.v. barnabörnum? Þetta er það
líf sem nútímahúsmæður í bæjum
eiga við að búa. Þótt þær hafi í
kringum sig heila hirð af tæknileg-
um hjálpargögnum og vélvæðing
eldhússins sé upp á hundruð þús-
unda getur það ekki komið í stað-
inn fyrir lifandi samband við aðr-
ar manneskjur. Þótt sumir segi að
þetta hafi alltaf verið hlutskipti kon-
unnar, þá er það ekki rétt. í frum-
stæðu þjóðfélagi unnu bæði hjónin
heima eða í grennd við heimilið,
börnin fylgdu báðum foreldrum sín-
um eftir við vinnuna, ekki aðeins
móðurinni, fjölskyldurnar voru
venjulega stærri, svo að bæði gam-
almenni og vinnufólk gat létt und-
ir með móðurinni við uppeldisstarf-
ið. Ekki var þá heldur talið nema
sjálfsagt að fullvinnandi kona léti
liðlétting líta eftir óvitum, svo hún
gæti sjálf stundað arðbærari vinnu.
Ungar mæður hafa nú á dögum
mjög takmarkað frelsi, þótt ekki sé
fastara að orði kveðið, því að eng-
in vél hefur ennþá verið fundin upp
til þess að passa börn. Ef feðurn-
ir hefðu alizt upp við þann hugsun-
arhátt að þeir ættu að taka virkan
þátt í uppeldisstarfinu væri ástand-
ið e.t.v. nokkru betra.
Uppeldisfræðingar hafa með sterk-
um orðum varað við því að van-
rækja tilfinningalegt uppeldi ung-
barna, tengslin við móðurina eða
fóstruna þurfi að vera traust og var-
anleg, þar eð viðhorf okkar til ann-
arra manna er talið mótast af fyrstu
reynslu í þeim skiptum. Sænski geð-
læknirinn, Gunnar Nycander, seg-
ir á einum stað: „Lengi hefur það
verið kunnugt að brjóstbörn ná betri
þroska en pelabörn. Nú vitum við
að þetta er ekki einungis afleiðing
þess, hvernig næring þeirra er sam-
sett. Umönnun móðurinnar, nálægð
hennar og gælur við barnið hafa
miklu meiri áhrif á þroska þess,
bæði andlegan og líkamlegan, en
menn renndi grun í áður“.
Athuganir á börnum á nokkrum
erlendum barnaheimilum hafa sýnt,
að afskiptaleysi og skortur á um-
önnun, vegna fólksfæðar þtessa(ra
stofnana, var orsök margvíslegra
þroskatruflana, meðal annars til-
finningasljóleiks af því tagi, sem
einkennandi er fyrir afbrotamenn,