Úrval - 01.07.1966, Blaðsíða 46

44
ÚRVAL
og er afleiðing þess að þá skortir
næmi til að skilja og setja sig inn
í tilfinningalíf annarra. Jafnvel sá
vottur af samúð sem nauðsynlegur
er, til þess að tileinka sér siðferð-
isskoðanir samtíðarinnar er stund-
um ekki fyrir hendi. Svipaðar trufl-
anir, en vægari, geta verið afleið-
ing þess að móðir er kaldlynd, skeyt-
ingarlaus um ungbarnið eða bara
ofreynd, þreytt eða veik“.
Margar lýsingar af þessu tagi má
lesa í ritum um meðferð ungbarna,
og eru það sjálfsagt þarfar hugvekj-
ur, en því má ekki gleyma að mæð-
ur barnanna þurfa líka umönnun,
hvíld og andlega hressingu eins og
annað fólk. Þær þurfa meira að
segja að vera sæmilega ánægðar
sjálfar til þess að geta miðlað börn-
um sínum af þeim gæðum, sem nú
eru talin svo mikilsvirði fyrir þroska
þeirra.
Það felst heldur ekki í orðum upp-
eldisfræðinga að hollast sé fyrir
börn að vera því sem næst alltaf
ein með mæðrum sínum og e.t.v.
öðrum óvitum þangað til þau ná
skólaaldri. Af slíkri einangrun hlýt-
ur að leiða þreytandi fásinni jafn-
vel þótt móðirin sé góðum hæfileik-
um gædd.
Stundum virðist svo sem margt
af því bezta sem eldri kynslóðin
gæti miðlað hinni yngri komi alls
ekki til skila. Þeir eldri sitja í sínu
horni qg þykjist vera að halda
æskulýðnum frá spillingu með því
að útiloka hann frá skemmtunum
og samskiptum fullorðna fólksins á
vettvangi félagslífsins. Svo er kvart-
að yfir fáfræði unglinganna — fá-
fræði, sem á meðal annars rót sína
að rekja til þess, að þeir hafa alltof
sjaldan átt þess kost að heyra full-
orðið og vitiborið fólk ræðast við
og skiptast á skoðunum og hug-
myndum. Smáu heimilin eru oft lít-
ilsmegnandi í menningarlegu tilliti,
svo að bæði börn og fullorðnir hljóta
að leita félagslegs samneytis út fyr-
ir veggi þeirra. Próf. Torsten Husén
við kennaraháskólann í Stokkhólmi,
segir að sú sé ein afleiðing nútíma
tækni og þeirra breyttu þjóðfélags-
hátta sem hún hafi í för með sér
að taka verði upp sérstaka kennslu
og leiðbeiningaþjónustu í því að
nota tómstundir. Hann spyr m.a.:
Hvernig getur æskulýðurinn vaxið
frá poppinu og unggæðishættinum
og tileinkað sér menningarverðmæti
þroskaðra manna? Er hægt að
hjálpa honum yfir menningarlegt
gelgjuskeið og losa hann við fals-
hugmyndir um tilveruna, sem virð-
ist loða við of marga alla ævi? Og
síðan ráðleggur Husén þeim, sem
fást við æskulýðsmál, að hvetja full-
orðið fólk til samstarfs, fá það til
að vera með unglingunum á vett-
vangi félagslífs og frjálsrar menn-
ingarstarfsemi, leiðbeina þeim og
miðla af reynslu sinni og þekkingu.
Við verðum að gera okkur Ijóst,
að heimilin eru ekki fær um að
skila menningarverðmætum frá
einni kynslóð til annarrar nema að
takmörkuðu leyti, aðstaða þeirra er
mun veikari nú en áður var, og
önnur öfl ekki hvað sízt fjársterkur
skemmtanaiðnaður ræður meiru um
smekk og hegðun almennings en
heppilegt getur talizt. Þótt ýmislegt
sé gert til að beina hug ungs fólks
að fögrum listum, t.d. með skóla-