Úrval - 01.07.1966, Side 90

88
ÚRVAL
irbragðsdökka indónesiska fólk, var í
þeirra augum nær skepnunni en
manninum. Mótmælendatrú og
enskar venjur mótuðu hugarheim-
inn, og menning þeirra hafði ekki
á nokkurn hátt búið þá undir að
skilja hið áhyggjulausa og auðvelda
líf á hitabeltiseyju. Jafnvel Banks,
sjálfur höfðinginn, sem lagði sig
þó í lima til að skilja þetta ókunna
fóik, og var alira manna alúðleg-
astur og frjálslyndastur, honum
fannst þetta eins og verur af öðrum
hnetti og venjur og siðir föðurlands
hans urðu honum fjötur um fót,
þegar hann reyndi að gera sér að-
stæðurnar ljósar á svo framandi
jörð, sem Tahiti hlaut að vera Eng-
lendingi á þeim tíma.
Cook sjálfur hafði heldur engin
kynni haft af lífi manna í hitabelt-
islöndum.
Hann var á undan áætlun og
snemma í apríl 1769, var hann að
þræða sig í gegnum Tuamotueyja-
klasann, og þann 11. apríl sáu þeir
úr siglutrénu móta fyrir Tahiti
framundan. Þeir voru næstu tvo
daga að krussa sig upp að landinu,
og óþolinmæði þeirra var orðin mik-
il eftir að hafa fast jörð undir fót-
um, þegar þeir loksins náðu landi.
,,Landið“, segir Parkinson, „virt-
ist svo ójafnt, að það var engu lík-
ara en krypplaðri pappírsörk".
Nú er rétt að staldra aðeins við
og draga upp mynd í huga sér, af
þessu litla og sjóbarða skipi, þar
sem það siglir inn á Matavai fló-
ann, á heitum morgni og björtum.
Hver og einn af skipshöfninni hef-
ur reynt að koma sér þar fyrir, sem
bezt sæist til lands, og við þeim
blöstu grænar hæðir og daladrög,
og hrikalegir fjallstindar sem ský-
hnoðrar sveimuðu um, en síðan
skógur neðra. Út til þeirra, þar sm
þeir lágu á lognkyrru lóninu,
streymdu barkarbátar.
Mönnunum á Endeavour hafði
verið kasað saman um borð, kven-
mannslausum (jafn þokkalegt og
það er nú. Þýð) og án þess að sjá
land í átta mánuði. Þessi fagra eyja
hlýtur að hafa verið undursamleg
í þeirra augum, og þeir hljóta að
hafa hlakkað ákaft til að stíga fæti
á grund, og eiga í vændum ferskan
mat og síðan kannski það sem þeim
stóð næsta hjarta, og höfðu mest
rætt um, að fá að hvíla stundar-
korn í örmum hinna munúðarþyrstu
Tahitimeyja. Eyjarskeggjar hafa
sjálfsagt ekki verið minna áfjáðir
í kynnin. ,
Ætli þeim hafi ekki verið innan
brjósts, svipað og börnunum í þorpi,
þar sem fjölleikaflokkur ætlar að
fara að sýna. Þeir komu til stefn-
unnar feimnir og forvitnir, vildu
allt sjá og öllu kynnast, en samt
lítið eitt hræddir við að ganga of
nærri hinum ókunnu mönnum, fyrr
en öruggt væri, að hvergi leyndist
hætta.
Dr. J. C. Beaglehole, prófessor við
Weelington háskólann, hefur sagt:
„ ... það er erfitt að gera sér grein
fjn'ir afleiðingum slíks fundar fyr-
ir einangraða eyjaskeggja í Kyrra-
hafi. Evrópskt skip sigldi að landi
og menn gráir fyrir járnum og van-
ir vændiskonum hafnarborganna,
ruddust á land. Það hefur margt nú-
tímaþjóðfélagið riðað við slíkan
fund og slíka landtöku skipaflota“.