Úrval - 01.07.1966, Page 97

AUGNAGAMAN
95
Enski listamaðurinn John Const-
able nefnir hlutfallið 3 á móti 5
„hinn gullna meðalveg“. Þetta hlut-
fall er afar mikið notað í listaverk-
um. Sumir málarar mæla út hluta
myndarinnar áður en þeir byrja að
mála.
Líttu á landslagsmynd, þar sem
sjá má land, himin og haf. Á níu af
hverjum tíu myndum muntu sjá, að
himinninn er annað hvort % eða
% af myndfletinum, sennilega hið
fyrra. Og þú munt sjá, að landi og
sjó er einnig skift í þessum sömu
hlutföllum, 3 á móti 5.
Við teljum það hreina tilviljun,
hvort við lítum í þessa áttina eða
hina, en svo er ekki. Augnsérfræð-
ingar geta sagt þér fyrirfram í hvaða
átt þú munir renna augunum. Er
þú kemur í fyrsta sinn inn í her-
bergi, verður gólfið það fyrsta, sem
þú sérð. Ef einhver kynni að stöðva
þig um leið og þú stígur á þröskuld-
inn, léti þig loka augunum og
spyrði, hvort gólfið í herberginu
væri teppalagt út í horn, eða hvort
smáteppi væru dreifð um það, eða
hvort það væri úr harðviði eða flísa-
lagt, gætirðu oftast svarað þessu
rétt, jafnvel þótt þú hefðir ekki
stigið fæti þínum inn í herberg-
ið.
Til þess að skýra þetta, segir í
skýrslu um athuganir á sjón, sem
safnað hefur verið í Bandaríkjaher,
verðum við að minnast þess, hve
margar aldir við höfum verið að
læra að „sjá fótum okkar forráð“.
Það hafa forfeður okkar orðið að
gera í frumskógum, í hellum og á
fjöllum, og það höfum við verið að
gera æ síðan. Þegar við göngum
eftir strætunum, þykjumst við vera
að horfa á ótal hluti. En án þess að
við séum okkur þess meðvitandi,
eru augu okkar alltaf að hafa gætur
á veginum framundan.
Þeir menn, sem erfiðast er að
æfa í hergöngu, eru fjallamenn og
skógarhöggsmenn. Til þess er ætl-
ast að hermaður gangi með hnar-
reist höfuð og horfi beint fram. En
sá maður, sem vanur er hrjóstrugu
landslagi, horfir ósjálfrátt niður fyr-
ir fætur sér, til þess að sjá, hvar
hann eigi að stíga niður.
Þegar þú gengur inn í óþekkt
herbergi, beinist augnaráð þitt fyrst
að gólfinu og síðan upp á við og
til hægri, ef ekkert sérstakt leiðir
athygli þína í aðra átt. Við rann-
sóknir á sjón hafa augnlæknar við
Chicagoháskóla komizt að raun um,
að flestir líta ekki aðeins fyrst til
vinstri, heldur vilja augu þeirra
einnig gera meir úr því eða ýkja
það, sem þau sjá til vinstri hand-
ar.
Hvort finnst þér auðveldara að
horfa á: pýramída, sem stendur rétt,
eða pýramída, sem stendur á höfði?
Auðvitað hinn fyrrnefnda, vegna
þess að augu þín kunna því betur
að hreyfast upp á við heldur en
niður.
Mannlegt auga sér ekki alltaf hlut-
ina eins og þeir eru. Litasálfræðing-
urinn Howard Keteham, sem í ald-
arfjórðung hefur athugað áhrif lita
á viðbrögð manna, ráðleggur okkur
að taka nokkrar pappírsarkir, mis-
munandi á lit: rauða, gula, bláa,
græna, svarta og hvíta. Síðan skul-
um við taka gráan pappír, klippa
af honum litla renninga og leggja