Úrval - 01.11.1966, Side 111

W. SOMERSET MAUGHAM
109
tíeyringur, sem byggist á ævi
franska málarans GAUGUIN.
Árið 1916 kvæntist hann SYRIE,
dóttur hins fræga dr. BARNADOS,
en hjónabandið var ekki hamingju-
samt og endaði með skilnaði árið
1927. Til eru þeir sem halda því
fram, að það hafi verið happ fyrir
enskar bókmenntir að hjónaband
Maughams fór út um þúfur, því að
það neyddi hann til að flýja heim-
ilið og vera á sífelldum ferðalögum
út um allan heim.
Þegar Maugham útskrifaðist af
berklahælinu, hélt hann til Ame-
ríku og þaðan til Kyrrahafseyjanna.
Aðaltilgangur ferðainnar var að
safna efni í bókina um Gauguin,
og þegar því var lokið, skrifaði
hann verkið á skömmum tíma. Bók-
in kom út árið 1919.
Áratuginn 1921—31 var Maugham
næstum á stöðugu ferðalagi, knúinn
áfram af útþránni, sem greip hann
fyrst þegar hann var í Heidelberg.
Samt sem áður var þetta frjósam-
asta tímabil hans sem rithöfundar.
Hann skrifaði þrjá bráðsnjalla gam-
anleiki, sem skipuðu honum í
fremstu röð enskra leikritaskálda;
margar af beztu smásögunum, sem
eftir hann liggja; beztu skáldsöguna,
Cakes and Ale og auk þess ferðabók
og ritgerðasafn.
Árið 1928 keypti hann sér villu í
serkneskum stíl á strönd Suður-
Frakklands og var þar heimili hans
upp frá því. Hann átti mikið af dýr-
mætum málverkum, sem hann
skreytti heimili sitt með, og þangað
lá stöðugur straumur rithöfunda og
annarra aðdáenda. Hann sat þó ekki
um kyrrt í skrauthýsi sínu, því að ár
hvert fór hann í löng ferðalög um
lönd og álfur.
^egar Þjóðverjar réðust inn í
Frakkland, hvarf Maugham til Eng-
lands, því að hann var á svörtum
lista hjá nazistum vegna njósna-
sagna sinna.
Brezka upplýsingamálaráðuneyt-
ið sendi hann til Ameríku til að
halda fyrirlestra og hann kom ekki
aftur til Evrópu fyrr en í styrjald-
arlok.
Hann sneri aftur til Frakklands
árið 1946 og hófst handa um við-
gerð á villunni, sem hafði skemmzt
mikið í stríðinu. Næstu árin skrif-
aði hann þrjár síðustu skáldsögur
sínar, þeirra á meðal The Razor’s
Edge, sem jafnast á við beztu bækur
hans. Næstu tíu árin samdi hann
einkum ritgerðir, og 1958 kom síð-
asta bókin hans út, ritg'erðasafnið
Sjónarmið.
Maugham stofnaði sjóð til styrkt-
ar ungum rithöfundum. Skilyrði
fyrir styrkveitingu er að höfundur-
inn sé yngri en þrítugur, hafi skrif-
að bók, sem sanni hæfileika hans
og að fénu verði veitt til ferðalaga.
Hann var þeirrar skoðunar, að
ferðalög væru bezta ráðið til að
auka víðsýni og þekkingu ungra
höfunda og frjóvga anda þeirra.
Styrkurinn er um 60 þúsund ísl.
krónur og er veittur árlega.
Maugham hélt áfram að ferðast,
þó að aldurinn færðist yfir hann,
hann fór meira að segja til Japan,
þegar hann var kominn á níræðis-
aldur.
Hann lézt úr heilablóðfalli 16.
desember 1965.