Úrval - 01.08.1968, Síða 28

26
ÚRVAL
sviði heyrnarleysingjakennslu. Séu
„decibel“ notuð, þá er hægt að
skrifa þúsund trilljón sem 100 db.
Hávaði getur skemmt heyrn á
ýmsan hátt. Hljóðhimnan rifnar
sjaldan, en heyrnardeyfð er al-
gengur atvinnusjúkdómur, sem er
tengdur vissum atvinnugreinum.
Menn voru farnir að gera sér góða
grein fyrir því þegar á 19. öld, að
járnsmiðir, ketilsmiðir og aðrir
þeir, sem unnu við störf, sem mik-
ill hávaði var fylgjandi, urðu oft
heyrnardaufari á síðari árum sín-
um en annað fólk.
Leo L. Beranek, hljómburðar-
verkfræðingur, hefur tekið eftir
því, að þrítugir starfsmenn, sem
unnið hafa við hávaða, sem er að
meðaltali 90 db, í 10 ár eða lengur,
hafa oft og tíðum misst jafnmikla
heyrn og þeir menn á sjötugs-
og áttræðisaldri, sem hafa unnið
í umhverfi, þar sem ekki hefur
verið sérstaklega hávaðasamt.
Hættumarkið fyrir flesta einstakl-
inga er einhvers staðar á milli 80
og 85 db. Yfirmenn bandaríska
flughersins, en honum fylgir geysi-
legur hávaði, hafa ákvarðað, að
þegar hávaðinn komist upp í 85 db,
verði starfsmenn flughersins að
verja eyru sín með einhverjum
ráðum. Það getur að vísu orðið
um nokkurn heyrnarmissi að ræða
við um 80 db hávaða, en það er
talsvert fyrir neðan ýmsan hávaða,
sem er algengur í daglegu lífi fólks.
Fáir borgarbúar geta komizt
undan hættulegum áhrifum í þessu
efni. Síðustu 30 árin hefur hávað-
inn aukizt að meðaltali um 1 db á
ári. Hávaðinn er mismunandi eftir
orkuuppsprettu hans. Vélsláttuvél-
ar, sem voru algengar fyrir 15 ár-
umð gengu fyrir 1 hestafls bensín-
vél, en nú hafa sumar 12 hestafla
vél. Hávaði innanhúss magnast af
völdum bergmáls, þ.e. hann end-
urkastast. Flestar ryksugur hafa
vél, sem er meira en 2 hestöfl. Þeg-
ar lofthreinsidæla, uppþvottavél og
ruslamölunarvél eru allar í gangi í
eldhúsinu samtímis, getur hávað-
inn komizt upp í 100 db. Hljómur
í stereogrammófóni með 60 vatta
hljómafli á rás getur skollið á eyr-
anu með sexföldum þeim hávaða,
sem raunveruleg hljómsveit fram-
leiðir í leik sínum.
Umferð á yfirborði jarðar mynd-
ar hávaða á nokkur hundruð metra
breiðu belti meðfram öllum hrað-
brautum. Hraðbrautirnar færa
þannig borgina út á landsbyggð-
ina. Það eru greiddar skaðabætur
fyrir landeignir og húseignir, sem
lagðar eru undir þjóðvegi, en eng-
ar fyrir glataðan frið og ró meðal
þeirra, sem nálægt þjóðvegunum
búa.
Það hafa komið fram sannfær-
andi sönnunargögn fyrir því, að
milljónir Bandaríkjamanna verða
fyrir einhverjum heyrnarmissi
vegna of mikils hávaða í því um-
hverfi, sem þeir lifa og hrærast í.
Og venjulega vita þeir ekki af
þessu. Dr. Samuel Rosen og aðrir
hafa gert heyrnarmælingar á
Mabaankynflokknum, sem býr á
sérstaklega friðsælu og hlióðu eyði-
merkursvæði í suðausturhluta
Súdan. Flestir Bandaríkjamenn (og
þó fremur karlar en konur) þjást
af alvarlegum heyrnarmissi á efri