Úrval - 01.08.1968, Page 37

INNIBYRGÐ REIÐ, HÆTTA Á FERÐUM
35
bergið, þegar maðurinn hennar fór
að tjá henni reiði sína í orðum. Og
þannig gafst aldrei tækifæri til
þess að ræða það, sem ósamkomu-
laginu olli. í hefndarskyni studdi
maðurinn svo dóttur sína og hvatti
hana til hegðunar, sem var móður-
inni mjög á móti skapi.
Stundum gefa foreldrarnir í skyn
reiði sína án þess að segja orð um
það, en samt á þann hátt, að eitt-
hvert barnanna fer ósjálfrátt að
leitast við að fá foreldrana til þess
að byrja að tala saman aftur. Einn
unglingspiltur braut jafnan af sér
á einhvern hátt og lét lögregluna
handtaka sig, í hvert skipti sem
foreldrar hans voru ósáttir. Þetta
neyddi ætíð foreldrana til þess að
byrja að tala saman á nýjan leik.
En ósamkomulagið, sem lá til grund-
vallar öllum þessum vanda, var
ekki úr sögunni, vegna þess að for-
eldrarnir gátu alls ekki tjáð hvor
öðrum reiði sína í orðum. Og svo
endurtók sama sagan sig. Slíkt
ástand er kallað tilfinningalegur
skilnaður.
Eiginmaður og eiginkona kunna
að óttast, að það muni leiða af sér
líkamlegt ofbeldi, ef þau tjá reiði
sína í orðum. Þau sjá lítinn mun á
orðum og verknaði. Yfirlýsingin:
„Stundum er ég svo reiður þér, að
mig langar til þess að lemja þig í
hausinn með baseballkylfu" hefur
það í för með sér að þeirra áliti,
að næsta skrefið verði auðvitað
það, að maðurinn lemji konuna í
hausinn með baseballkylfu. Því
finnst þeim hættulegt að gefa slík-
ar hugsanir til kynna með orðum.
Aðrir eru hræddari við að særa
tilfinningalega en að beitt sé líkam-
legu ofbeldi. Þeir gera sér ekki
grein fyrir því, að hættan, sem
menn horfast ekki í augu við en
forðast að viðurkenna, hverfur þar
með ekki, heldur magnast hún
smám saman, þar til hún hefur
áhrif á alla fjölskyldumeðlimina.
Það er ekki hægt að bregðast við
henni eins og vatnsbunu, sem
stöðvuð er með því að skrúfa fyr-
ir krana.
Innibyrgð reiði, sem er ekki lát-
in í ljósi, getur kæft alla hlýju-
kennd, sem eiginmaður og eigin-
kona bera í brjósti hvort til annars,
en slíkt getur haft þau áhrif, að
sú kennd beinist eingöngu að syni
eða dóttur þess í stað, en slíkt get-
ur haft mjög truflandi áhrif á barn-
ið. Þegar barn á í erfiðleikum, tala
foreldranrir venjulega við það.
Faðirinn og móðirin tala líka oft
hvort við annað um barnið. En það
er a.m.k. eins þýðingarmikið, að
eiginmaðurinn og eiginkonan tali
hvort við annað um tilfinningar
sínar.
Þegar foreldrar ræða við mig um
dóttur á gelgjuskeiðinu, þá segi ég
oft við þá eitthvað á þessa leið:
„Gleymið Söndru sem snöggvast.
Nú skulum við tala um ykkur sjálf.“
Það er furðulegt, hversu erfitt
mörgum eiginmönnum og eiginkon-
um veitist að halda sig við eigið
innbyrðis samband í umræðum.
Reynið þetta sjálf. Getið þið hjón-
in talað saman í jafnvel aðeins
fimm mínútur um ykkur sjálf og
aðeins ykkur sjálf og samband
ykkar? Sumum hjónum reynist
þetta næstum því ógerlegt. Það líð-