Úrval - 01.09.1971, Side 74

72
ÚRVAL
upp á Sunwaptatind og inn í Jasp-
erþjóðgaíðinn, stærsta þjóðgarð
Kanada ,sem nær yfir 4200 fermílur.
Framundan okkur uppi „á þaki
Klettafjallanna“, gat að líta hið
risavaxna Columbiujökulsvæði. Þar
er um að ræða leifar frá ísöld. Þetta
er stærsta ísbreiðan á milli norður-
og suðurheimskautssvæðisins. (Risa-
vaxin tunga eins af jöklum þessa
jökulsvæðis, Athabascajökulsins,
teygir sig næstum alveg niður að
þjóðveginum milli Banff og Jasper.
Það vantar aðeins eina mílu á, að
tungan nái alveg niður að þjóðveg-
inum). Við vildum njóta þessa
kuldalega mikilfengleika í sem rík-
ustum mæli og flugum því yfir þetta
150 fermílna svæði íss og snævar,
sem teygir sig beggja'vegna megin-
landsvatnaskilanna. Við sáum því
vel, hvernig geysimikill hluti Norð-
ur-Ameríku hlýtur að hafa litið út,
þegar hún var þakin isaldarhell-
unni.
Nú streymir bráðið jökulvatn
Columbíujökulsvæðisins í stórár,
sem streyma í þrjár áttir, Athabas-
caána, sem er þverá Mackenzitfljóts,
sem rennur í Hudsonflóa og Atlands-
haf, og Columbiuána, sem rennur í
Kyrrahaf. Columbiujökulsvæðið er
þannig „vatnsmiðlunarkjarni“
Norður-Ameríku. Hinar stóru jökul-
breiður hafa kælandi áhrif á loftið,
og er sumarveðrið því alltaf svalt.
Við snerum síðan aftur að Lou-
isevatni, ókum yfir vatnaskilasvæði
meginlandsins og niður í Kletta-
fjallagilið, mikið jarðsig, sem nær
1000 mílur allt sunrian frá Montana-
fylki í Bandaríkjunum norður til
Yukonsvæðisins í Norður-Kanada.
Botn jarðsigsins er flatur en vegg-
irnir brattir. Hlutar Columbiuár-
innar, Fraserárinnar, Kootenayár-
innar og annarra stórfljóta norður-
svæðanna renna eftir risagili þessu.
Þar fórum við upp í Glacierþjóð-
garðinn (Jöklaþjóðgarðinn) og Re-
velstokefefjallþjóðgarðsins. En þeir
eru mitt í Selkirkfjöllum, alsettir
háum og hvössum fjallatindufn og
hrikalegum hamrahlíðum. Selkirk-
fjöllin eru mörgum milljónum ára
eldri en Klettafjöllin og hafa veðr-
azt alveg niður í klöpp. Fjöll þessi
eru hrikaleg, og í þeim eru yfir 100
jöklar. Þarna er geysileg snjókoma,
sem varð 728 þumlungar veturinn
1966—67 og er 370 þumlungar að
meðaltali. Jöklar þessir fá þannig
nóga „næringu“ og ættu því ekki
að hverfa fyrst um sinn.
Síðasti viðkomustaður okkar var
í hinum t.öfrandi Watertonvatna-
þjóðgarði, sem er á landamærum
Bandaríkjanna og Kanada og nær
Jöklaþjóðgarðinum í Montanafylki.
Þessir tveir þjóðgarðar mynda í
rauninni einn samfelldan risavaxin
þjóðgarð. A sameiginlegri vináttu-
ráðstefnu Rotarymeðlima í Alberta-
fylki í Kanada og Montanafylki í
Bandaríkjunum bundust þeir vin-
áttuböndum og samtökum um að
vernda þessi dýrðlegu svæði. Og
næsta ár voru samþykkt lög bæði í
Bandaríkjunum og Kanada um
stofnun Alþjóðlega friðargarðsins á
svæði þessu, en hann er sá fyrsti
sinnar tegundar í öllum heiminum.
Maður siglir sjö mílna leið um
alþjóðlegt vatnasvæði frá Waterton
í Albertafylki til enda vatnsins við
Goathunter í Montanafylki og sigl-