Skírnir - 01.01.1860, Page 52

54
FRÉTTIR.
Englnnd.
mennum sjóíii, eíir þíngiö veiti honum launin. Ýmsar undanþágur
og tilbreytíngar eru þó á gjörvar, en þetta eru hinar almennu
reglur. Ábr voru lög um eptirlaun harbla ógreinileg; konúngar
greiddu mönnum lengi eptirlaun af lífeyri sínum, og þaö var naum-
ast fyrr en á ofanverbri átjándu öld, ai> nokkur eptirlaun væri
talin ríkisgjöld sér í lagi, og enn eru eptirlaun ýmsra talin meí)
konúngsfé. þá var og þetta sumar gjör réttarbót á samtökum verk-
manna. Ábr variabi vife lög, ef vinnumabr taldi sína líka á ab
gjöra samtök a& því, ai) neyba húsbændr sína til ai) auka kaup
þeirra ei>r til ai> stytta vinnutímann. En nú er þai> af tekií), og
variar því engan slík samtök, ef hann eigi ógnar öirum ei)r hræiir
hann til þess, eir hann kcmr honum til ai> bregia eíir rjúfa gjörn-
íng þann, sem er á milli hans og húsbóndans. Skömmu síitar en
lög þessi voru gefin, tóku húsasmiiir sig saman í Lundúnum, og
vildu eigi vinna lengr cn 9 stundir dag hvern, en vinnutíminn var
10 stundir, þó vildu þeir hafa jafnmikib kaup og ái)r. Eigi skyldi
menn þó ætla, ai> verkmenn hafi gjört samtök þessi, fyrir því ai)
þeir höfbu nú meira frelsi til þess en ábr, því samtök þessi er
engin ný bóla á Englandi. Arife 1810 tóku spunamenn í Man-
kestir sig saman um ai> vinna eigi né spinna nema þeir fengi meira
kaup. Samtök þessi voru svo öfiug, aí> 30,000 manns hættu allri
vinnu í flóra mánuiii. þá voru og mikil samtök verkmanna í Pres-
tonáribl854; 17,000 manna lögíiu ni&r vinnu alla þrjá tigu vikna
og sex betr. Mörg samtök smærri hafa verkamenn hafit á Englandi
til ai> færa upp kaup sitt, og hefir þeim þó aldrei tekizt þai>, því þótt
þeir hafi fengib styrk hjá öiirum vinnumönnum, þótt þeir hafi lagt
á sig húngr og klæileysi og jafnvel hordauia, til þess ai> láta eigi
undan, þá hafa þó au&mennirnir, er leigbu verkamenn þessa, þolaí)
miklu lengr, gjört samtök gegn þeim og eigi látiíi þoka sér þver-
fótar. Tilgangr verkmanna mei) samtök sín var þetta sinn ai> vísu
hinn sami sem ábr, nema hvai) þeir nú vildu fá jafnmikií) kaup
íyrir minni vinnu, þar sem þeir ábr vildu fá meira kaup fyrir jafn-
mikla vinnu. Verkmönnum þessum gekk eigi leti til ai> fá styttan
vinnutímann, heldr hugbu þeir, ai> þess fleiri fengi vinnu, því skemri
tima sem hverr vann; þeir vissu og, ai> því meira bjóiia aufemenn-
irnir til afe vinna verkife, þess örfeugra sem hann á mefe afe fá menn