Morgunblaðið - 05.06.1999, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 5. JÚNÍ 1999 35
Reuters
Sífellt fleiri vísbendiagar koma fram um ágæti vatnsdrykkju.
Þvagblöðrukrabbamein
Mælt með mikilli
vatnsdrykkju
Fimmta algengasta
krabbamein í Bandaríkjunum
Medical Tribune News Service.
MIKIL drykkja, einkum vatns-
drykkja, getur dregið úr líkunum á
því að menn fái þvagblöðrukrabba-
mein, ef marka má niðurstöður
bandarískrar rannsóknar, sem birt-
ar voru í The New England Journal
of Medicine.
Könnunin náði til tæplega 48.000
karlmanna, sem fylgst var með í tíu
ár, og leiddi í ljós að líkumar á
krabbameini í þvagblöðra eru 49%
minni meðal þeirra sem drukku
mest af vökva á hverjum degi (2,5
lítra eða meira) en þeirra sem
drukku minnst (1,3 Mtra eða minna).
Þegar vísindamennimir mátu áhrif
vatnsdrykkjunnar einnar komust
þeir að því að þeir sem drekka að
minnsta kosti sex bolla (1,4 Mtra) af
vatni á dag eru í helmingi minni
hættu en aðrir.
Þegar vísindamennimir reiknuðu
tengslin milM vökvadrykkju og
þvagblöðrukrabbameins tóku þeir
tillit til þátta sem gátu skekkt nið-
urstöðuna, svo sem reykinga og ald-
urs.
Sérfræðingar telja að krabba-
mein hefjist í mörgum tilvikum þeg-
ar efni í þvaginu, til að mynda frá
tóbaksreyk, erta þvagblöðruna.
Með mikilli vökvadrykkju þynnist
þvagið og það kann að stuðla að
minni hættu á krabbameini, að sögn
greinarhöfundarins, Dominiques S.
Michaud við Harvard-háskóla. Mikil
drykkja er einnig Hkleg til að valda
tíðari þvaglátum, sem kann að
verða til þess að skaðlegu efnin
haldist skemur í blöðmnni.
Þvagblöðrakrabbamein er
fimmta algengasta krabbamein í
Bandaríkjunum og Bandaríska
krabbameinsfélagið (ACS) áætlar
að reykingamenn séu helmingi lík-
legri til að fá sjúkdóminn. Vísinda-
mennimir lögðu áherslu á að þeir
hefðu ekki getað metið gæði vatns-
ins sem drakkið var, en þau gætu
haft áhrif á tíðni krabbameinsins.
Mikið magn af ákveðnum efnum í
vatninu kann að auka hættuna á
þvagblöðrakrabbameini.
Þegar vísindamennimir reyndu
að einangra áhrif annarra drykkja
en vatns, svo sem mjólkur, ávaxta-
safa og gosdrykkja, vora þau ekki
töMræðilega marktæk. Og þótt
kaffin geti orðið til þess að menn
kasti oftar vatni fundu vísinda-
mennimir enga fylgni milli kaffinn-
eyslu og hættu á krabbameini.
Urvinda
unglæknar
The Daily Telegraph.
FRAMMÁMENN breskra lækna-
samtaka óttast að mannsMf kunni að
vera í hættu vegna þess að félags-
málaráðherrar Evrópusambands-
ríkjanna hafa ákveðið, að unglækn-
um verði ekki tryggð 48 stunda
vinnuvika fyrr en eftir þrettán ár.
Engar takmarkanir
I maímánuði samþykktu ráðherr-
amir að evrópskar reglugerðir um
vinnutíma skuli ekki gilda að fullu
um vinnutíma unglækna fyrr en
2012. Auk þess ákváðu ráðherramir
að engar takmarkanir skuH vera á
vinnutíma læknanna næstu fjögur
árin.
Breska læknafélagið brást
ókvæða við og sakaði stjómvöld um
baktjaldamakk sem myndi stofna
lífi sjúklinga í hættu vegna þess að
úrvinda læknar væra að sinna þeim.
Breskir unglæknar hafa undanfarið
krafist bættra vinnuskilyrða, styttri
vinnutíma og hærri launa. Þeir era
foxiUir vegna ákvörðunar ráðherr-
anna.
Framkvæmdastjóm Evrópusam-
bandsins hafði lagt til að reglugerð-
ir um vinnutíma tækju gildi á næstu
sjö áram, en ráðherramir sam-
þykktu hins vegar tillögu Breta um
lengri tíma. Breski heilbrigðismála-
ráðherrann, Frank Dobson, sagði
samþykktina „raunhæfa" og „góðar
fréttir fyrir unglækna11.
Reuters
Læknar hafa áhyggjur af stórauknum vindlareykingum.
Vindlarnir eru
vondir í munni
Medical Tribune News Service.
VINDLAR virðast vera
komnir í tísku í Bandaríkjun-
um og samtök bandarískra
tannlækna hafa varað við því
að jafnvel þótt. menn reyki
aðeins endrum og eins geti
það haft alvarlegar afleiðing-
ar fyrir munnheilsu þeirra.
Nýleg rannsókn, sem birt
var í túnariti samtakanna,
bendir til þess að vindlareyk-
ingar auki líkumar á tann-
missi og rýmun á kjálka-
beini. Þær kunni einnig að
auka hættuna á krabbameini
i munni og hálsi og vindla-
reykingamenn séu sennilega
jafn líklegir til að fá lungna-
krabbamein, lungnaþembu,
heilablóðfall og hjartaáfall og
þeir sem reykja sígarettur.
Stóraukin sala
Að sögn bandarískra heil-
brigðisyfirvalda hefur salan á
vindlum aukist um 50% 1 Banda-
ríkjunum frá árinu 1993. Vindia-
reykingar em nú ekki aðeins
vinsælar meðal eldri karla, held-
ur einnig íþróttainanna, kvik-
myndastjarna og ungs fólks af
báðum kynjum. Könnun hefur
Ieitt í ljós að rúmur fjórðungur
bandarískra framhaldsskóla-
nema reykti að minnsta kosti
einn vindil á árinu 1996.
k NETINU
• NÚ era sumarleyfi á næsta
leiti og margir era vafalaust þeg-
ar teknir að undirbúa ferðalög til
útlanda. Margir láta nægja að
taka einungis með sér sólarolíu
en aðrir vilja undirbúa ferðina
vandlega. Þegar leiðin liggur til
framandi landa kann að vera
hyggilegt að kynna sér hvort
skæðir sjúkdómar hafi gert vart
við sig þar og hvaða varúðarráð-
stafanir beri þá að gera. Hér fara
á eftir nokkrar vefslóðir sem
kunna að nýtast þeim er hyggja á
ferðalög í sumar og vilja vera við
öllu búnir.
http://www.cdc.gov/travel
/index.htm
• Þessi vefur er rekinn af
Centers for Disease Control and
Prevention (CDC) í Atlanta í
Bandaríkjunum en það er stofnun
sem alríkisstjómin bandaríska
rekur.
Þama geta menn nálgast gríð-
armikið af upplýsingum um þann
ótölulega fjölda sjúkdóma sem
spilla kunna ánægju ferðamanns-
ins. Jafnframt er fylgst grannt
með ef faraldur brýst út einhvers
staðar í heiminum.
• Ráðlegt er að byrja á að tiltaka
áfangastaðinn og kynna sér þær
ráðleggingar sem stofnunin hefur
birt. Þegar ferðast er til framandi
landa má nálgast upplýsingar um
þær bólusetningar sem mælt er
með.
• Vert er að vekja athygU á því
að unnt er að fara beint inn á vef
bandaríska utanríkisráðuneytisins
en þar má nálgast upplýsingar um
pólitískt ástand í flestum ríkjum
heims og viðvaranir vegna þess
hafi þær verið gefnar út.
Frá upphafssíðunni komast
menn beint inn á „Grænu síðurn-
ar“ („Green Sheets“) en þar geta
þeir sem hyggja á ferð með
skemmtiferðaskipi kynnt sér nið-
urstöður heilbrigðisskoðunar um
borð í tilteknum skipum. A „Bláu
síðunni“ („Blue Sheet“) er hins
vegar að finna nákvæman lista yf-
ir þá sjúkdóma sem herja á fólk í
tilteknum löndum og CDC hefur
verið skýrt frá.
http://www.travelhealth.com
• Þetta er notendavænn vefur
sem Dr. Stephen Blythe í Melbo-
ume í Florida-ríki í Bandaríkjun-
um heldur úti en hann mun vera
sérfróður á þessu sviði. Þama er
að finna urmul gagnlegra upplýs-
inga og ráðlegginga þegar leiðin
Mggur á ókunnar slóðir.
Jafnframt er hægt að nálgast
mat læknisins á þeirri raunvera-
legu hættu er kunni að fylgja
ferðalögum til landa þar sem
skæðir sjúkdómar hafa skotið upp
kollinum. Þama er og að finna at-
hygHsverðar myndir t.a.m. af því
afskipta og vanmetna dýri tapírn-
um auk mynda af frambyggjum á
Amazon-svæðinu.
Vefurinn geymir einnig ýmsar
ráðleggingar er varða öryggi á
ferðalögum og munu vanir ferða-
menn telja ýmsar þeirra nokkuð
sérkennilegar.
• Þeir sem hafa andúð og ógeð á
skordýram finna og þama ýmis-
legt við sitt hæfi m.a. lista yfir við-
urstyggileg og hættuleg kvikindi
og sjúkdóma sem þau valda.
A þessum vef er einnig unnt að
nálgast upplýsingar frá CDC-
stofnuninni sem greint var frá að
framan.
http://www.travelsafely.com
• Þetta er einnig gagnlegur vef-
ur en hafa ber í huga að hann er
rekinn af SmithKline Beecham-
fyrirtækinu sem framleiðir bólu-
efni gegn lifrarbólgu af A-stofni.
Fer því ansi mikið fyrir þeim
sjúkdómi og bóluefninu. Á hinn
bóginn herjar lifrarbólga af A-
stofni víða á menn og viturlegt
kann að vera hvort mælt er með
bólusetningu í því landi sem í ráði
er að heimsækja. Þarna er og að
finna upplýsingar um sjúkdóm-
inn.

I
Molta gefur
garðinum líf
_____________
Nú færðu hana í Blómavali
og Fossvogsstöðinni