Morgunblaðið - 05.06.1999, Page 55

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 5. JÚNÍ 1999 554É
UMRÆÐAN
Sjálfsbjörg, landssamband
fatlaðra í fjóra áratugi
í GÆR voru liðin 40 ár síðan
Sjálfsbjörg, landssamband fatl-
aðra, var formlega stofnað. Sam-
bandið er félagsskapur hreyfíhaml-
aðra. Það voru kröftugir og fram-
sæknir einstaklingar sem stofnuðu
fyrstu félögin 1958 og ári síðar,
þann 4. júní, Sjálfsbjörg, landssam-
band fatlaðra. Þeir fundu þörf fyrir
sameiginlegt afl til uppbyggingar á
samtökum þar sem fatlaðir vinni
sjálfir að sínum hagsmunamálum.
Það er staðreynd að þeir sem hafa
reynsluna vita oftast best hvar
skórinn kreppir.
Það eru mörg verkefnin sem
Sjálfsbjörg hefur hlutast til um og í
mörgum tilfellum haft forystu um.
Eitt af þeim verkefnum, sem rædd
aflað sér menntunar og fjárhags-
legs viðurværis bæði fyrir sig og
sína.
Það getur verið erfítt fyrir ein-
stakling að aðlaga sig nýjum að-
stæðum eftir sjúkdóm eða slys, þar
sem eftirköst verða varanleg fótl-
un, bæði fyrir þann fatlaða og fjöl-
skyldu hans.
I því augnamiði að styrkja ein-
staklingin til að öðlast sem inni-
haldsríkast líf eftir þá bitru
reynslu, hafa samtökin staðið fyrir
fræðslustarfi m.a. fyrir nýfatlaða
árlega. Auk þess hafa samtökin
bæði ein og sér og í samstarfi við
aðra haldið uppi margháttuðu
fraeðslustarfi.
I samvinnu við sjálboðaliðastarf
Rauða kross Islands hafa samtökin
komið af stað unglingastarfí.
Markmiðið er að hvetja ungt fatlað
fólk til dáða, efla sjálfstraust þess
og veita því nokkra þekkingu í fé-
lagsmálum.
í upphafi setti Sjálfsbjörg sér
markmiðsgrein sem enn er í fullu
gildi. Þrátt fyrir að hún hafi breyst
í tímanns rás er markmiðið það
sama, en þar segir m.a: „Hlutverk
Tímamót
Frumkvöðlar Sjálfs-
bjargar unnu stórkost-
legt þrekvirki með
byggingu Sjálfsbjarg-
arhússins. Guðríður
—9-------——-------------
Olafsdóttir óskar sam-
tökunum til hamingju
með áfangann.
sambandsins er að hafa forystu í
baráttu fatlaðs fólks fyrir auknum
réttindum og bættri aðstöðu í þjóð-
félaginu."
Sjálfsbjörg, landssamband fatl-
aðra, eyðir miklum tíma í réttinda-
gæslu fyrir sína félagsmenn og
aðra fatlaða. Það er drjúgur tími
sem fer í að leitast við að halda
áunnum réttindum og fylgjast með"1
reglum og lagagreinum sem varða
fatlaða. Þau eru mörg sporin sem
forystumenn Sjálfsbjargar eiga á
fund ráðamanna þjóðarinnar til að
kynna sjónarmið sín fyrir bættum
hag þessa þjóðfélagshóps. Oft bera
þær ferðir nokkurn árangur. Það
er ósk mín að þær beri frekari ár-
angur í nánustu framtíð.
Höfundur er stjómarformaður
Sjálfsbjargarheimilisins og félags-
málafulltrúi ÖBÍ.
*>■
Þessi grein átti að birtast í Morg-
unblaðinu í gær, en vegna mistaka
misfórst það. Er höfundur beðinn
velvirðingar á mistökunum.
Guðríður
Ólafsdóttir
voru á stofnþingi Sjálfsbjargar
1959 var nauðsyn þess að byggja
vinnu- og dvalarheimili fyrir fatl-
aða. Hús sniðið við hæfi fólks í
hjólastólum var þá óþekkt hugtak
hérlendis og úrræði voru fá á þeim
tíma a.m.k. fyrir hjólastólanotend-
ur. Helst kom til greina fyrir ungt
fatlað fólk að eiga sinn samastað á
elliheimilum eða sjúkrahúsum.
Fyrrum formaður samtakanna,
Theodór A. Jónsson, sagði í setn-
ingaræðu sinni á 10. þingi Sjálfs-
bjargar 1968: „Eg minnist þess, er
ég fyrir hálfum öðrum áratug (þá
var Theodór 14 ára gamall) lá á
sjúkrahúsi í Reykjavík.“ Hann
hafði verið þar um nokkurn tíma til
rannsóknar. „Einn morguninn var
mér tilkynnt, að hér gæti ég ekki
verið lengur og sama dag yrði ég
fluttur á elliheimili. Er þangað kom
var ég settur á fjögurra manna
stofu. Stofufélaga mína hafði ellin
leikið grátt og voru þeir allir rúm-
liggjandi. Mér gekk illa að sofna
þetta kvöld og ýmsar spurningar
leituðu á hugann. - Atti þetta að
verða heimili mitt allt lífið, aðgerð-
arlaus, einskis að vænta, aðeins
bíða - bíða hvers?“
Þessi orð Theodórs sýna best
hvað frumkvöðlar Sjálfsbjargar
unnu stórkostlegt þrekvirki með
byggingu Sjálfsbjargarhússins,
reknir áfram af brýnni nauðsyn, og
vitneskjunni um erfiðar aðstæður
hreyfihamlaðs fólks. Það var einnig
aðdáunarvert hvernig almenningur
í landinu brást við og lagði til fjár-
muni að einum þriðja er mér óhætt
að segja í þessa byggingu, með
kaupum á happdrættismiðum og
með beinum styrkjum á stundum.
Þökk sé þeim.
Nú hefur Sjálfsbjargarheimilið
verið starfrækt í nær 26 ár. Þrátt
fyrir miklar breytingar á aðgengi
og að margir hreyfihamlaðir ein-
staklingar geti búið víðsvegar úti í
þjóðfélaginu er mikil þörf fyrir
svona heimili þar sem einstakling-
ar með erfiða líkamlega fötlun geta
skapað sér samastað.
Sjálfsbjörg tók fljótlega að sér
að vera leiðandi afl í aðgengis- og
ferlimálum. Á því sviði hefur verið
unnið stórvirki þótt víða sé enn
pottur brotinn. Sjálfsbjörg telur
þennan málaflokk vera helstu und-
irstöðu þess að hreyfihamlaðir geti
verið eðlilegur hluti samfélagsins,
Fatnaður
Restar
LAUGARDAGINN 5. JUNÍ
jjJj -
MEh. m 'j fj
vSP
Jan Davidson, fatahönnuöur
sýnir nýju ifnuna frá CINTAMANI
1999 og 2000.
SKÓSTOFAN DUNHAGA
Lárus Gunnsteinsson, skósmiður
gefur innsýn í uppbgggingu og
notagildi gönguskóbúnaðar.
FERÐAFELAGISLANDS
Fulltrúar FÍ kynna sumardagskrá
félagsins.
150 MANNA AFMÆLISTERTA
B0RIN FRAM MEÐ LEPPIN
DRYHKJUM 0G KEXIFRÁ
KEXSMIÐJUNNI
toppurinn/ v útÍÁ/Ut
n
SKEIFUNNI 6 • Sími 53 3 4450