Morgunblaðið - 15.09.2000, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 15.09.2000, Blaðsíða 6
6 FÖSTUDAGUR 15. SEPTEMBER 2000 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR Haraldur Ólafsson veðurfræðingur rannsakar myndun vindstrengja í landslaginu Reiknar út hvernig lands- lagið stýrir vindáttinni HARALDUR Ólafsson veðurfræð- ingfur, sem starfar við Háskóla Is- lands og Veðurstofuna, vinnur um þessar mundir að rannsóknar- verkefni sem felst í að reikna út hvar vindstrengir og skjól myndast í flóknu landslagi. Á meðfylgjandi korti má sjá dæmi úr niðurstöðum Haralds og samstarfsmanns hans Ólafs Rögn- valdssonar þar sem sýnd er dæmi- gerð norðaustanátt á höfuðborgar- svæðinu. „Það fer ekkert á milli mála að þessi norðaustanátt er býsna hvöss sums staðar en mun hægari annars staðar. Vindáttin er líka nokkuð breytileg. Sums staðar fer hún yfir í hreina austanátt en annars staðar er vindurinn mjög norðlægur," seg- ir Haraldur í samtali við Morgun- blaðið. „Reikningar af þessari ná- kvæmni á vindi í raunverulegu landslagi hafa ekki verið gerðir mér vitanlega hér á Islandi áður og óvíða í öðrum löndum og þá með mismunandi árangri,“ segir hann. Aðferð til að meta vindafar í flóknu landslagi Aðspurður hvort einnig væri hægt að nota svona útreikninga við veðurspár eða þeir jafnvel komið í stað veðurspár að einhverju leyti sagði Haraldur að engir vísindaleg- ir þröskuldar stæðu í vegi fyrir því að veður væri reiknað með þessum hætti nokkra daga fram í tímann. Tiilit tekið til veðurfars við skipulag íbúðabyggðar Hann sagði að ástæða þess að hann hefði ákveðið að beina athygli sinni að höfuðborgarsvæðinu í þessu verkefni væri sú að unnið væri að skipulagningu byggðar í Hamrahlíðarlöndum við Ulfarsfell og áhugi væri á að taka tillit til veð- urfars við skipulagsvinnu vegna hverfisins. „Þetta gæti Iíka verið tæki til að sjá hvar skynsamlegt er að setja upp vindrafstöðvar,“ segir hann. Haraldur var spurður hvort hægt væri að nota þessa aðferð til að sjá hvar vindstrengir og veðurskjól mynduðust í einstökum borgar- hlutum og hverfum og sagði hann að það ætti að vera mögulegt með nokkurri nákvæmni. niftnTiraíf nfrmrfíiiiTfjji m'i 11 n'\ iirfi 11 ríi hí ' liujli-lljLP-ljtlí-ljUUýuí-.4DDjú11 ui ii imiimf - Rannsóknarverkefni Haraldar Ólafssonar veðurfræðings þar sem reiknað er út hvar vindstrengir og skjól myndast í flóknu landslagi. Miðvikudaginn 22. mars 1999 var norðaustan kaldi á höfuðborgarsvæðinu. Á kortinu hér að ofan má sjá dæmi um hvernig landslagið stýrir vindinum, bæði hvað snertir vindstyrk og vindstefnu. Mest áberandi er hvað Hvalfjarðar- strengurinn er sterkur og hvað hann nær langt út úr fjarðarmynninu. Eins koma fram skjóláhrif bæði af Akrafjalli og Esjunni. 20% nemenda Korpuskóla fóru í leyfí frá skólanum síðasta vetur Skólastjórar þurfa að veita nemendum heimild Að sögn Haralds er samræmið á milli þessara útreikninga og veður- athugana hér á landi býsna gott. „Hér virðist vera komin aðferð til að meta vindafar í flóknu lands- lagi,“ segir hann. Aðspurður segir Haraldur þó reikninga af þessu tagi ekki koma í stað vindmælinga þó að nýta megi þá í veðurfarsrannsóknum. „Þetta eru bara reikningar, ekki raunveruleikinn, og til að hægt sé að vera nokkuð viss um að reikn- ingarnir gefi ekki mjög ranga mynd af raunveruleikanum þarf að vera hægt að bera þá saman við mælingar. Reikningarnir geta hins vegar verið til verulegrar aðstoðar við að ákveða hvar eigi að mæla. Það mætti t.d. hugsa sér að ef ætti að leggja 20 km langan veg og menn vildu vita hversu hvasst verð- ur á veginum, þá væri hægt að reikna vindinn við ýmsar aðstæður, finna þá staði þar sem hvassast er og setja vindmæli þar í stað þess að hafa t.d. 200 vindmæla með 100 metra millibili," segir hann. GUÐNI Olgeirsson, deildarsér- fræðingur í grunnskóladeild menntamálaráðuneytisins, segir að foreldrar eða forráðamenn geti ekki tekið barn sitt tímabundið úr grunn- skóla nema með heimild skólastjóra. Skýrt sé kveðið á um það í lögum um grunnskóla og ennfremur segir hann að sú lagagrein hafí verið ítrekuð í svörum menntamála- ráðuneytisins frá apríl sl. við fyrir- spurn aðstoðarskólastjóra Korpu- skóla í Reykjavík um þetta efni. Greint var frá því í Morgunblað- inu í gær að formaður Skjólastjóra- félags Islands, Þorsteinn Sæberg, líti svo á að með svörum ráðuneytis- ins sé verið að heimila foreldrum eða forráðamönnum að taka börn sín úr skóla án sérstakrar heimildar skólastjóra. Hafa skólastjórar bent á að vetrarleyfi nemenda hafi færst mjög í vöxt á undanförnum árum og tekið sem dæmi að um 20% nem- enda í Korpuskóla hafi verið í fríi síðasta vetur frá einum degi upp í fimmtán daga vegna ferðalaga. Þar af hafi þrjú börn verið fjar- verandi í samræmdum prófum í 4. bekk. Af þeim ástæðum sendi að- stoðarskólastjóri Korpuskóla, Auð- ur Stefánsdóttir, erindi til mennta- málaráðherra, Björns Bjarnasonar, síðasta vetur þar sem hún spurði hver réttur skólastjórnenda væri til að neita foreldrum eða forráða- mönnum um frí fyrir nemendur á starfstíma skóla. I svörum menntamálaráðuneytis- ins við fyrirspurn skólastjórnanda Korpuskóla segir m.a.: „Samkvæmt" 8. gr. [grunnskólalagaj getur for- ráðamaður skólaskylds barns tekið það tímabundið úr skóla og skóla- stjóri, að höfðu samráði við umsjón- arkennara, heimilað það ef gildar ástæður eru til þess. I greinargerð með frumvarpinu eru tilfærð sem dæmi um gildar ástæður keppnis- ferðir í íþróttum, aðstoð við bændur á álagstímum og aðrar tímabundnar fjarvistir sem skólastjóri metur gildar.“ Síðan segir í svari ráðuneytisins: „Menntamálaráðuneytið lítur svo á að fjölskylduferðir geti verið gildar ástæður í þessu sambandi enda hef- ur sú hefð skapast að foreldrar geti tekið börn sín með t.d. í skíðaferðir eða aðrar skemmtiferðir til út- landa.“ Þá er þess getið að í 8. gr. grunnskólalaganna komi skýrt fram að foreldrar eða forráðamenn séu ábyrgir fyrir því að nemandinn vinni upp það sem hann missi úr námi á meðan á undanþágu frá skólasókn stendur. Guðni Olgeirsson ítrekar að ráðu- neytið líti á fjölskylduferðir eins og þær sem að ofan er getið um sem gildar ástæður fyrir því að barn sé tekið úr skóla um tíma en að öðru leyti sé það skólastjóranna að meta gildi ástæðnanna. Deilan snýst um gildu ástæðuna Þegar rætt er við skólastjórnend- ur kemur í ljós að það er einmitt þessi nýja túlkun ráðuneytisins á gildum ástæðum sem veldur því að þeir líti svo á að þeir hafi í raun ekk- ert um það að segja að börnum sé kippt tímabundið úr skóla. „Það er ekki hægt að túlka úrskurðinn öðru- vísi en svo að hann gefi leyfi fyrir því að foreldrar geti tekið börnin sín úr skóla til að fara í skemmtiferðir að vetri til,“ segir Auður Stefáns- dóttir, aðstoðarskólastjóri Korpu- skóla. í sama streng tekur Þorsteinn Sæberg, formaður Skólastjórafé- lags íslands. En þegar honum er bent á að í svörum ráðuneytisins sé tekið fram að fjölskylduferðir geti verið gildar ástæður en ekki að þær séu gildar ástæður segir hann að skólastjórar geti ekki farið að túlka „loðin svör“ ráðuneytisins. Foreldr- ar muni án efa líta svo á að fjöl- skylduferðir séu gildar ástæður fyr- ir tímabundnu leyfi frá skóla. „Við getum ekki farið að meta það hvort það sé gild ástæða að fara til Kan- aríeyja en ekki gild ástæða að fara til Mallorca,“ útskýrir hann. „Við getum því ekki hafnað ósk- um foreldra þegar um slíkar ferðir er að ræða enda hefur ráðuneytið viðurkennt þær sem hefð.“ Þor- steinn segir að skólastjórar hafi með öðrum orðum ekkert um það segja hvort börn fari tímabundið úr skóla vegna slíkra ferða eða ekki. Þegar foreldrar biðja um skriflegt leyfi fyrir börnin í slíkum tilvikum þurfi skólastjórar því aðeins að rita móttekið á pappírana sem þýði að vinnustaður barnanna hafi vitn- eskju um fjarveru barnsins næstu vikurnar. Þeir skólastjórnendur sem Morg- unblaðið ræddi við af þessu tilefni segjast ekki í vafa um að vetrarleyfi nemenda hafi færst í vöxt á undan- förnum árum. Einkum á haustin og í kringum páskafríin en þá sé, svo dæmi sé tekið, verið að framlengja páskaleyfið um einhverja daga vegna ferðalaga. Ástæðan sé senni- lega breyttur frítími fjölskyldunnar. Fólk sé farið að færa hluta af orlof- inu yfir á vetrartímann og þá spili einnig inn í að margra mati hagstæð verðtilboð á utanlandsferðum á vet- urna. é Oxfordsteinn BM'VALLÁ Breskur stíll í steinlögnum. Kynntu þér spennandi Söludeild í Fornalundi hugmyndir fyrir garðinn þinn Breiðhöfða 3 • Sími 585 5050 á www.bmvalla.is www.bmvalla.is
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.