Skírnir - 01.08.1907, Qupperneq 85

Erlend tíðindi.
Friðarþingið í Haag. Þa<5 hófst í miðjum júnímán. og
stóð’ þann ársfjórðung allan, er hér segir frá. Þar komu fulltrúar
frá 46 rlkjum alls víðs vegar um heim. — Fyrra þingið, 1899
(18. maí—29. júlí), sóttu ekki nema 26 ríki alls.
Forseti þessa þings var kjörinn Nelidoff fursti frá Rússlandi,
enda hafði ltússakeisari stefnt til þess, eins og hins fyrra.
Þing þetta hafði mörg mál til meðferðar, en varð fremur lítið
ágengt.
Stjórn Breta, þeir Campbell-Bannermar, og hans félagar, höfðu
ráðgert í vetur að halda fram á þessu þingi samtökum meðal stór-
veldanna um að stöðva frekari vígbúnað, ef ekki draga úr honum
heldur; en gugnaði á þv/, er það mál fekk lítinn byr, einkum hjá
Vilhjálmi keisara og ráðgjöfum hans, og sendi liðléttinga á fund-
inn, eins og henni stœði nokkurn veginn á sama um hann; ella
hafði veiið búist við, að Campbell-Bannerman mundi taka sjálfur
að sér að reka þar erindi Breta, og mundi það þá hafa verið gert
af allmiklum skörungskap.
Tvær mikilsverðar ráðsályktanir hefir þó friðarþing þetta gert.
Onnur er um alþjóðlegan skiptökudóm, eða milliríkjadómstól,
er skera skuli úr, hvort hertekin skip annarra ríkja en þeirra, er
við eigast í hernaði, hafi verið rétt tæk. Slíkir dómar hafa háðir
verið í því landi, er skipið cók og að þess ríkis ráðstöfun, er það
hervirki vann; en sú tilhögun er eigi líkleg til óhlutdrægni. Þetta
mun því vera mikil réttarbót, og var hún samþykt nær í einu
hljóði (21. sept.) eða með 37 : 1 atkv.; 6 voru fjarverandi.
Hin réttarbótin er sú, að alþjóða-gerðadómur sá, er stot'nsett-
ur var þar í Haag á fyrra friðarþinginu, á nú að verða fastadóm-
stóll, en eigi kvaddur til setu þá fyrst í hvert sinn, er ágreining-
ur er upp kominn ríkja í milli.