Skírnir - 01.08.1907, Síða 88

280
Erlend tíðindi.
hunda«, þótti hann vera þeim of leiðitamur og gjarn á nyjungar
þeirra í atvinnurekstri og samgöngufærum. Hann heitir Abdul-
Aziz og tók ríki eftir föður sinn 1894. Þetta mikluðu þeir í huga
sér, og þar kom, aS sveit þarlendra manna réðst á eimreiðina
frönsku og verkamenn þeirra í grjótnámunni hjá Casa Blanca, lömdu
eimreiðarekilinn til bana með lurkum og 8 verkamenn þeirra í
grjótnámunni, og léku líkin mjög hraklega, að þarlendum sið. Þetta
var síðustu daganna af júlímánuði.
Frakkar þóttust þurfa að hefna þessa illvirkis, sendu herskip
til Casa Blanca og skutu mikið af borginni í rústir, en drápu fjölda
manna. Þeim þótti hafa farið þar ófimlega, voru helzti liðfáir er
þeir lögðu að borginni, og stældu þá upp þann veg, er fyrirvoru.
Þær skærur stóðu eftir það fram á haust, og áttu yrrisir högg f
annars garð. Landsbúum þótti soldán duga illa, og áttu nokkrir
þarlendir höfðingjar fund með sér, lýstu Abdul-Aziz frá völdum, en-
tóku til keisara yfir sig bróður hans Muley Hafid. Sá hefir þó
lítið fylgi fengið, og horfir fyrir það enn óvænlegar á fyrir Mar-
okkóbúum. En Þjóðverjar láta h'tt yfir aðförum Frakka, og er nú
svo komið, að allmjög mun vera vandgætt samlyndis þeirra í millv
um þetta mál, hvort sem fleiri stórveldin verða við það riðin eða-
ekki, um það er lykur.
Bandalög stórveldanna. Það fylgir hinni miklu her-
búnaðaröld, er nú gengur yfir heiminn, að ekkert hinna miklu
stórvelda heimsins þykist mega um frjálst höfuð strjúka, nema ef
það eru Bandaríkin í N.-Ameríku. Bretaveldi var lengi sjálfu sór
nóg og einhlítt, eða þóttist vera. En nú er eins cg því sé brugð-
ið, — eins og það treysti ekki eins örugt á mátt sinnog megin eins
og það gerði til skamms tíraa. Fullkomið! baridalag hefir það aó
vísu eigi gert nema við eitt ríki, Japau. En það leitar sem áfjáð-
ast vináttumála við hin stórveldin. , Það byrjaði á því við Frakk-
land, oir fekk þau vináttumál fastmælum bundin fyrir nokkrum miss-
irum. Þá hóf það viðlíka málaleitun við Italíu, sem er enn í ó-
rjúfanlegu bandalagi við Þyzkaland og Austurríki. Nú er það tek-
ið til að bræða sig sanmn við Rússland. Þar komst á sáttmáli í
milli í sumar um að sneiða hjá árekstri í löndum þeim, er í millr
liggja ríkja þeirra í Austurálfu, svo sem eru aðallega Persaland og
Afganistan, með því að ánafna sér hvort um sig til ráðasviðs það sem-
næst liggur hvors landamærum, og láti hitt þáð hlutlaust með ölln.