Skírnir - 01.08.1907, Qupperneq 90

282
Erlend tíðindi.
írskur þjóðfundur í D/flinn vildi ekki við henni líta, og sá stjórn-
in þann vænstau, að taka frumvarpið aftur.
Nú er upp risinn á írlandi n/r þjóðfrelsisflokkur, er nefnist
Sinn Fóin (frb. sjinn fen, og merkir: Vór sjálfir.) Frum-
stofn hans er hin yngri kynslóð írskra þjóðfrelsisvina. Þeim leiðist
þófið á þinginu í Lundúnum og vænta þar engrar viðunanlegrar
áheyrnar. Þeir kalla sambandslögin frá 1800 markleysu eina, með
því að þau ríði bág við uppgjafar-sátt.málann frá 1783, þar sem
því er 1/st yfir af Breta hálfu, að tilkall Ira til að vera eigi öðr-
um lögum háðir en þeim, er konungur setji með alþingi Ira, skuli
vera upp frá því þeirra órjúfanlegur réttur og óvófengdur um ald-
ur og æfi. Þann sáttmála rufu Bretar, er þeir álimuðu írland
Englandi árið 1800 og lögðu landið undir þingið í Lundúnum.
Vór sjálfir segja, að þar af leiði hugsanrétt, að írskir þing-
menn eigi að ganga af þingi i Lutidúnum, og vilja láta þá gerast
frumstofn að n/ju lögþingi í D/flinni, er við skuli auka fulltrúum
frá s/slunefndum og öðrum stofnunum í landinu. Þetta þing ætl-
ast þeir til að geri ályktanir, er innlend stjórnarvöld framkvæmi,
ráðstafi fjárframlögum, er héraðsstjórnir mega fyrirskipa að lögum
-o. s. frv.
Það er mælt, að flokkur þessi eða félagsskapur eflist óðum og
muni mestu ráða í landinu, áður langt um líður, ef ekki væri
kennil/ðurinn kaþólski öðrum þræði og takmarkalaus fáfræði al-
þ/ðu og fákunnandi, er kirkjatt elur og varðveitir, með þvi að það
•er hennar hjálparhella. Það er og öunur stoðin undir örbirgð
landsbúa, en gömul harðstjórn og ágengni Breta hin. Um 40,000
manna fl/ja land ár hvert, til Vesturheims aðallega. Fyrir þá ó-
dæma-blóðtöku gengur þjóðin saman, og annað hitt, að viðkoman
er minni en víðast gerist, með því að keunil/ðurinn heldur alþ/ðu
uttdir ótrúlegu fargi. Landsbúar voru fyrir rúmum 60 árurn S1/^
miljón, en eru nú eða voru, er slðast. var talið (1901), ekki nema
4x/2 miljón. Fyrsta skarðið og mesta hjó voða-tiallæri 1846, vegna
kartöflu-uppskerubrests; eti þá tóku við vesturfarirnar.
Þeir eru farnir nú að sjá það, Irar, að sjálfstæðisbaráttan muni
lítið tjóa, ef eigi er unnið jöfnum höndum að efnalegri viðreistt
þjóðarinttar, svo að hún hætti að fl/ja land af því, að hún geti
eigi bjargast heiroa fyrir. Enda er nú komin þar upp allmikil hreyf-
ing í þá átt, að reyna að efnast, svo sem með samvinnufólagsskap
ymislegum, einkum samlagsrjómabúum, búnaðarfólögum, pöntunar-
félögum m. fl.