Skírnir - 01.04.1908, Blaðsíða 4

100
Konráð Gíslason.
og Hallgrimi Scheving eða þeim Fjölnismönnum. Þjóð-
ernisaldan utan úr heiminum nær betur til landa í Höfn,
en upptökin voru þó hjá kennurunum heima. Finnur hefir
eigi forntungulærdóminn nema rétt til spari, þegar hann
yrkir, og endur og eins í Sagnablöðunum. Sveinbjörn er
maðurinn, sem fvrstur er sér þess vel vitandi, að nota
fornmálið til umbótar ritmáli og talmáli þátímans. Hin
heilsubótarlindin var alþýðumálið, óspilt í ýmsum héruðum
landsins. Því hélt Sigurður Gunnarsson, er síðar var
prestur á Hallormsstað, fram í Bessastaðaskóla, og þá varð
Sveinbirni að orði, að það væri vandasamt að læra að
tala og rita fagurt mál, »en gott er að lesa fornsögurnar
okkar«, bætti Sveinbjörn við.
III.
í æfisögubrotinu sem Konráð sjálfur reit á dönsku og
dr. Björn þýddi framan við æfisöguna í Tímaritinu, tekur
Konráð það fram, að faðir sinn hafi verið hreppstjóri, en
hann víkur vart að því, hvaða stórmerkur íslenzkur fræði-
maður Gísli gamli var.
Gísli varð á undan rétt öllurn alþýðumönnum í náinni
kynning á fornritunum. Allur almenningur varð að bíða
prentunar á sögunum, sem enn átti nokkuð langt í land,
en Gísli varð ritunum handgenginn vegna hins mikla af-
ritunarstarfs sem hann hafði fyrir Hallgrím Scheving á
vertíðunum og seinna heima hjá sér í Skagafirði. Konráð
gat sagt um föður sinn nokkuð svipað og Benidikt Grön-
dal kvað um sinn föður: »Þaðan er mér kominn kraftur
orða, meginkyngi og myndagnótt«. Auðvitað var Gísli
enginn snillingur. Espólín var fyrirmyndin hans.
Og svo nýtur Konráð föður síns hjá Bessastaðakenn-
urunum. Hallgrímur Scheving lætur hann hjálpa sér til
að bera saman íslenzk fornrit með sér, að því er Konráð
sjálfur segir frá. A sumrin er hann kaupamaður á Bessa-
stöðum. Þangað var þá komið til að læra undir skóla
sýslumannssyninum frá Ketilstöðum á Völlum. Sá sveinn