Skírnir - 01.04.1908, Side 60

156
Leo Tolstoj.
nýliðanna í flotadcildinni af afloknum liollustueiði, minti
Vilhjálrnur keisari II. þá á, að nú hefðu þeir skuldbundið
sig til að hlýða, jafnvel þótt hann byði þeim
að skjóta íeður sína!
í fjórða lagi:
»Þér hafið hevrt að sagt var: auga fyrir auga og tönn
fyrir tönn. En eg segi yður: þér skuluð ekki
rísa gegn meingjörðamanninum, heldur
slái einhver þig á hægri kinn 'þína, þá snú þú einnig
hinni að honum«.
Þetta boðorð hefir orðið flestum mönnum að ásteyt-
ingarsteini, enda ríður það býsna áþreifanlega í bág við
sjálfsþótta manna og sómatilfinningu. Tollstoj streittist
lengi á móti þessu boðorði og reyndi að teygja það og
útskýra á ýmsa lund, en eigi varð honum rótt fyr en
hann gekk að því skilyrðislaust. Það skal þegar skýrt
tekið fram, að Tolstoj tekur þessi orð Krists í strangasta
og bókstaflegasta skilningi og telur það undir engum at-
vikum réttmætt að beita valdi við nokkurn mann eða
þröngva eða takmarka frjálsræði hans á nokkurn hátt.
Hann afneit.ar skýlaust öllu stjórnarvaldi, hverju nafni
sem nefnist, og öllu lagavaldi eða löggjafarvaldi, og kann-
ast jafnvel ekki við sjálfan eignarréttinn. Því miður er
hér ekki unt að skýra til fulls ástæður og rökfærslur
Tolstojs í þessu efni. Að eins skal þess getið, að hann álít-
ur að þjónar hins góða eigi að sigrast á hinu illa og
uppræta það með breytni sinni og eftirdæmi, en eigi með
harðneskju eða mótspyrnu, og hann er á því að það
mundi takast með tíð og tíma.
Síðasta atriðið er þetta:
»Þér hafið heyrt að sagt var: Þú skalt elska náunga
þinn og hata óvin þinn. En eg segi yður: Elskið
ó v i n i y ð a r . . . til þess að þér verðið börn föður yðar
sem er á himnum; því að hann lætur sól sína renna upp
yfir vonda og góða og rigna yfir réttláta og rangláta.
Því að ef þér elskið þá sem yður elska, . . . hvað frábært
gjörið þér þá? Gjöra ekki jafnvel heiðingjarnir hið sama?