Skírnir - 01.01.1912, Page 25

Göngu-Hrólfr.
2fr
sumrum, og unnið Norðimbraland á Englandi, Katanes á
Skotlandi og Dyflinni ásamt fleirum strandborgum á Ir-
landi* 1 *). Einn af víkingum þessum, Göngu-Hrólfr, haff
unnið Rúðuborg í Norðmandí og eignast þar ríki.
Hins vegar segir Dúdó, að faðir Hrólfs þess, er vann
Norðmandí, hafi verið hinn mesti höfðingi i sínu landi
(»Dacia«) og »allra manna voldugastur í Austurvegum«
(»omnium Orientalium præpotentissimus«), og hafi hann
lagt undir sig lönd, sem lágu nálægt »Dacia« og »Alania«a),.
en aldrei gengið neinum konungi til handa. Eftir dauða
þessa höfðingja rís ófriður milli sona hans, sem nefndir
eru »Rollo« (Hrólfr) og »Gurim« (Gormr = Goðþormr)
og konungsins í »Dacia«, frænda þeirra, út af því, að
konungur vill reka úr landi mikinn flokk ungra manna,
til að afla sér atvinnu (»fjár og frama«) í víkingu3), en
þes8ir menn leita sér trausts og athvarfs hjá bræðrunum.
Veitir þeim bræðrum heldur betur í viðskiftum við kon-
ung, og líða svo fimm ár, að hann fær eigi unnið bug á
‘) Hér er ætt Rögnvalds Mærajarls sett í samband við Ivars-ættina
i Dyflinni, eða þeim ættum ruglað saman, enda hafa sömu ættnöfn geng-
ið i báðum, og vér höfum sögur af þvi, að jarl í Orkneyjum (Sigurðr
ríki) og konungssonur frá Dyflinni (Dorsteinn rauðr) hafi gerst bandamenn
(Ldn. II. 15). Má og vel vera, að niðjar Ivars hafi átt friðland í Orkn-
eyjum (Krit. Bidr. I. 171—72), er þeir fóru landflótta af írlandi eftir
aldamótin 900, enda sýnist vist, að vikingar sunnan um sæ (úr liði
Hrólfs?) hafi slegist í lið með ættmönnum Ivars, er þeir herjuðu til Ir-
lands 914—20 og unnu aftur Dyflinni og fleiri borgir þar í landi (sbr.
S. Bugge I N. liist. Tidskr. 1901, 20—52).
a) Ef Dúdó hefir blandað saman „Alani“ og „Albani“, sem fyr var
á minst, geta þessi orð skilist um lönd i grend við Norðurlönd og Skot-
land, o: Orkneyjar og Hjaltland. Annars má skilja þau um lönd í
Austurvegi, þar sem Alanar bjuggu að fornu.
*) Dúdó heldur, að víkingaferðir frá Norðnrlöndum hafi risið af
þvi, að fólksfjöldinn hafi verið þar svo tnikill, að löndin hafi eigi
getað fætt ibúa sina, og hafi þeir því neyðst til að reka unga menn úr
landi til að afla sér viðurværis, en þessi skoðun er mjög hæpin og vafa-
söm (sbr. Gr. Storm: Krit. Bidr. I. 22.—33) og fjarri öllum líkindum, að
konungar Norðurlanda hafi skipað svona fyrir um víkingaferðirnar, enda
getur sagan verið sprottin af því, að kristna kynslóðin í Norðmandi hafi
þurft að finna ránum og hernaði forfeðra sinna einhverja afsökun.