Skírnir - 01.01.1912, Blaðsíða 28

28
Gröngu-Hrólfr.
þess í riti Dúdós, að arfsögn Norðmenninga á Vallandi
hefir á hans dögum verið búin að týna nöfnum flestra
víkingahöfðingja 9. aldarinnar, nema Hásteins1) og Hrólfs,
og eignað Hásteini flestar eða allar athafnir víkinga á
Frakklandi og Suðurlöndum yfirleitt um 850—80, áður
en Hrólfr kom til sögunnar, en Hrólfl alt hið minnisstæð-
asta, er víkingaherinn við Signu (Seine-herinn) vann eftir
að hann kom frá Englandi árið 879, þá er samtíðarrit
nefna Gorm aðalforingja hersins á Englandi, en Goðröð
og Sigfröð fyrir sunnan Ermarsund. Löngu eftir daga
Dúdós kemur Gormr fram í frakkneskum sögusögnum og
miðaldakvæðum, og er þá látinn herja til Frakklands og
falla þar, gjörður að frænda Hrólfs og jafnvel talinn sami
maður og Hásteinn, en sumstaðar er hann talinn »Serkja-
konungur«2) (eins og Guðrúnarkvæðið þýzka kallar Sig-
fröð (f 887) »Mírakonung«).
Ef litið er stillilega og hlutdrægnislaust á þrætuna um Danir »g
það, hvort Hrólfr sá, er vann Norðmandi, hafl verið Norð- Norð"">“'
saman í
maður eða danskur maður, þá getur varla hjá því farið, að vestarvík-
sú skoðun verði þyngri á metunum, að meira sé að marka ing °s:
fyrir suna-
norrænu arfsögnina (sem kemur heim við sögn Vilhjálms m m.
frá Malmesbury), heldur en hina suðrænu sögusögn Dúdós,
svo hæpin og blandin sem hún er. Engum ætti að geta
dulist, hve miklu sennilegri og eðlilegri norræna arfsögnin
er, og að hún kann stórum mun glöggari deili á ætterni
hetju sinnar en hin suðræna. Það er í engan stað ólík-
legt, að hersveitir frá Noregi hafi verið í víkingahernum
mikla, er sótti til Frakklands undir lok 9. aldarinnar.
Þótt her sá, er vann mikinn hlut Englands árin 866—78,
hafi mestmegnis verið frá Danmörku, eins og Steenstrup
’) Hásteinn („Hasting11) er fyrst. nefndur í samtiðarritum árið 866,
og hefir hann orðið nafnkunnastur allra víkinga af Norðurlöndum á und-
an Hrólfi í sögusögn í’rakka. Dúdó lætur hann fara herferð suður í
Miðjarðarhaf um 860, en hefir þar líklega eignað honum athafnir ann-
ara vikinga. Enginn veit hverrar þjóðar hann hefir verið, en sjilfsagt
er hann allur annar maður en Hásteinn Atlason jarls, er land nam á
Islandi.
*) Krit. Bidr. I. 78-79, 188, 193-6.