Skírnir - 01.01.1912, Blaðsíða 51

Lifsskoðun Stepháns G. Stephánssonar.
51
Kvæðið er viturlegt. En svona mega erfiljóð ekki vera. Egill
var vitur eins og Stephán, og hann vissi það vel, að sjórinn var
ekki vitundarvera, sem hægt væri að hefua sín á. En þó kvartar
hann yfir því, að sig skorti
„sakarafl við sonarhana11.
Þess óskaði harmur hervíkingsins, eftir sonarmissinn — til þess að
gera kvæðið voldugt og stígandi hljómríkt.
Stephán getur þess í öðru kvæði, að hann hafi verið á verði
„með Davíð, sem drenginn sinn erfði;
en heitast um hjartað mér gerði
sorg Egils, sem orkti eftir Böðvar11.
En því þá að yrkja um son sjálfs sín án þess að heitt sé um*
hjartað ?
Skáldin mega ekki vera s v o n a vitur. Þau mega og eiga að
vera vitur. En vitið má ekki vera svo mikið, að skáldgáfan drukni'
í mannviti.
Einu sinni sagði Klettafjallaskáldið um þá menn, sem missa
yndi sitt og eftirlæti í 1/finu, að þeir reiði andaðar vonirnar með
Agli frá hafi til grafar.
Það er stórvel kveðið. Og í þeirri setningu er fossfall sorg-
arinnar.
Ennþá hillir undir harm Egils út við sjóndeildarhring sög-
unnar. Hann er bæði tröllaukinn og þó goðborinn, eins og ástar-
harmur Sigurðar Fáfnisbana. Hosur og kyrtill rifnuðu af Agli, en
hringabrynjan sprakk af Sigurði. Jafnan s/ður niður í hvernum,.
þegar hann hefir gosið. Hann er gæddur fallanda eðli og stíganda.
Þess vegna er Geysir gersemi. En tilbúnir gosbrunnar eru með
öðrum hætti, og geta þó gert vel sínar sakir. Og nú datt mór í
hug Einar Benediktsson.
En ferðinni er heitið vestur að Klettafjöllum. Og því held
eg mór að Stepháni. Þetta heimspekilega vitsmunakvæði endar á
skáldskap. Skáldið segir að endingu, að það hefði gefið grátfegið allan
skáldskap sinn fyrir framhald æfidaga sveinsins, ef þess hefði ver-
ið kostur að skifta um þau kjör. Og Stephán segir ennfremur,
að minning sveinsins geri sór leiðina til grafarinnar heilaga.
Þetta er fallega af sór vikið. Og fyrir þetta snildarbragð
verður kvæðið eins og elfur, sem endar í fossi út við hafið.
Þessi tvö kvæði, sem eg hefi nefnt, eru sérstök meðal kvæða
Stepháns, að því leyti að þau túlka allsherjar lífsskoðun skáldsins,
eða þann hluta hennar, sem fjallar um hæstu efni tilverunnar. Sá