Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1925, Page 66

64
ínannvirki, nokkuð stórt um sig. Þetta hlýtur að vera naust forn-
manna; nú er það alt vaxið lúsalyngi. Oft var lent þarna í minni tíð
í Dagverðarnesi. Fyrir vestan Höfnina er hár hólmi, og liggur rif úr
Höfninni fram í hann. Þetta var kallað Vesturhöfn (62). (Jeg heyrði
því bregða fyrir í ungdæmi mínu, að kalla höfnina írahöfn, en ekki
legg jeg neitt upp úr því). Leirvogur er upp með Höfninni að austan-
verðu, en þar fyrir austan hár hólmi, som heitir Sultarhólmi (63). í
skerjunum austur af honum er lítill hólmi eða klettur, með grastó
efst; hann heitir Mörhaus (64). Nokkru þar austar á fastalandinu er
klettur við fjöruna, kallaður Hamar (65). Sandvíkur eru hjá honum;
var þar aðallendingin í Dagverðarnesi og kallað að lenda í Hamr-
inum. Hæsta skerið fyrir vestan Hamarsvoginn (66) hjet Jónssker (67).
Austan-til við Hamarinn gengur rif fram í ey, sem heitir Lgngey (68);
annað rif er fram í hana austar og eru staksteinar einir við hana; var
vanalega kallað austara Lyngeyjarrifið. Austur af Lyngey eru flögur
grasi vaxnar, kallaðar Lyngeyjarflögur (69), og þar austur-af kölluð
Lyngeyjarsker (70). Suður af Lyngey er hólmi, sem heitir Strákshólmi
(71) og við hann straumur, sem heitir Stráksstraumur (72); en Purk-
eyjarmegin við strauminn er flaga, sem líka er kend við strák. Jeg
hef heyrt að strákur nokkur hafi ætlað sjer að vaða yfir Stráksstraum
og fram í Purkey, en hafi drepið sig á því ferðalagi. Þessar sagnir
eru líkast til nokkuð gamlar, en vóru þó nokkuð algengar í mínu
ungdæmi; en enginn vissi gleggra að segja frá þessu.
Nokkru fyrir austan Hamarinn er mjög fornfáleg girðing, með hjer
um bil jafnlöngum garði á þrjá vegi; um 8—9 metra á hverja hlið,
en engin girðing er á klettunum við fjöruna, sem eru þó mjög lágir,
og engin vörn, ef eitthvað hefir átt að geymast þar. Nú er girðingin
öll lyngi vaxin. Skýrar götur vóru úr Hamrinum heim að bænum í
Dagverðarnesi. Hjer um bil á miðri leið er holt, sem heitir Klifsholt
(73); í austurhorninu á því er klifið, og þar beygist það hjer um bil
í rjett horn, öðrumegin í stefnu á Hamarinn, en hinumegin í stefnu á
Stekkjarborgina. Undan klifinu er brú yfir flóasund; þá tekur við holt,
stórt um sig, kallað Hamarsholt (74); heimast af því (nyrst) sjest fyrst
til bæjarins, þegar komið er úr Hamrinum. Suður-undan tjörninni,
fyrir neðan Dagverðarnesbæinn, er hátt holt, sem heitir Tjarnarholt
(75). Flóinn fyrir sunnan það og Hamarsholtið er kallaður Miðdegis-
flói (76); í honum er lítið holt, kallað Miðdegisholt (77). Af sumum
eldri mönnum í ungdæmi mínu var það kallað Miðmundaholt. Fyrir
neðan flóann er hátt holt, suður undan Hamarsholtinu neðst, sem
kallað er Háás (78). Fyrir neðan Miðdegisflóann, suður-undan Háás
og austur með sjónum frá Hamrinum, eru mörg holt með flóasundum