Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1969, Side 22

26
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
en á haustin veiddist mikið af útsel og af honum fékkst mikið lýsi,
svo að ætíð var nægur ljósmatur á Núpsstað. Hús þetta stendur
enn óhreyft, nema hvað skipt hefir verið um eitthvað af röftum,
en grind, veggir og mestallt þakið hafa ekki verið hreyfð.*
Næst vestan við stofuna var fjós og baóstofa. Fjósið stendur enn
að veggjaundirstöðum. Upphaflega var hlaðinn dyragafl í því. Flór
var austanhallt við mitt hús og austan hans var um 75 sm breiður
bálki, en áð vestan voru 5 básar. Úti undir dyrum lá stigi af bálk-
anum upp á fjósloftið, sem ætíð var nefnt baðstofa. Fyrir henni
mun áður hafa verið þilþríhyrna með glugga.
f baðstofu stóð vefstóll, rokkar og margir lárar. Ekki voru þar
rúm, en stólar stóðu þar með veggj um fram. Þeir voru öðruvísi en
stólarnir í stofunni. Þar var t. d. Stóristóll, hærri og viðameiri en
aðrir stólar. Á honum sat sá, sem vann úr hrosshári. Þar var einnig
stóll með nafni Margrétar Dagbjartsdóttur á bakinu, en Margrét
hafði gjarnan setið á þeim stól. Loks var þar Bókastóllinn, venju-
legur „kassastóll", og voru þar geymdar bækur undir setunni. Eink-
um voru það sögubækur, en einnig einhverjar húslestrarbækur. f
baðstofu var setið á vökunni við vinnu, og voru þá alltaf lesnar
sögur eða kveðnar rímur, og í vökulokin var lesinn húslestur og
sungnir sálmar á undan og eftir. Síðan var farið inn í bæ til að sofa,
en þar inni var aldrei setið við vinnu, né heldur var sofið í baðstof-
unni, nema hvað fyrir kom á vetrum, að gamlar konur treystust
ekki til að komast inn í bæ í illviðrum og sváfu þá á baðstofugólf-
inu rúmfatalaust.
Nálægt aldamótum eða litlu fyrr var þessu húsi breytt. Var
settur timburstafn í fjósið með tvennum dyrum. Lágu aðrar til bað-
stofustigans, sem þá var þiljaður frá fjósinu, en hinar, þær vestri,
lágu til fjóssins, sem þá var með öllu skilið frá baðstofunni. Um
leið var hún hækkuð og sett í hana tvö rúm.
í húsagarðsveggnum stóð lcamar. Vandað hús með stafn- og gafl-
þiljum, vindskeiðum og afturáslætti, 1. 1,60 m, br. 1,40 m. Gengið
var í kamarinn úr húsagarðinum um dyr á miðjum stafni, en yfir
dyrum var smágluggi. Þiljaður var kamarinn að innan, með skar-
súð og timburgólfi. Ekki var hann hærri en svo, aö naumast mátti
standa uppréttur undir mæni. Við gafl var seta þvert yfir húsið
með tveimur götum. Þar gátu setið tveir menn í senn án þess að
reka sig út í veggi. Allir viðir í kamrinum voru heflaðir. Undir
setu og aftan kamars var for og vandlega reft yfir og tyrft.
* Eldhúsið var endurbyggt haustið 1969.