Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1969, Side 157

SKÝRSLA UM ÞJÓÐMINJASAFNIÐ 1968
161
minningarmörk í kirkjugörðum, og megi þessu á engan hátt spilla
eða farga. Kaflinn um friðun húsa og annarra mannvirkja er algert
nýmæli í íslenzkum lögum, en hliðstæð lög hafa um langt árabil gilt
í nálægum löndum. Er þar gert ráð fyrir, að skipuð verði sérstök
húsafriðunarnefnd, sem geri tillögur til menntamálaráðherra um frið-
un tiltekinna húsa og mannvirkja, bæði í opinberri eigu og einkaeign.
Er friðunin tvíþætt, annars vegar alfriðun, þar sem í engu má breyta
hinu friðaða húsi eða mannvirki, hins vegar friðun á ytra borði eða
tilteknum hluta hússins. Þessi kafli laganna er bráðþarfur, enda húsa-
friðun eitt brýnasta verkefni í þjóðminjavernd næstu áratuga.
Kaflinn um byggðasöfn er áð verulegu leyti með svipuðu sniði og
hin fyrri lög um byggðasöfn, en nýmæli eru þar meðal annars um
styrkveitingar ríkisins til safnanna.
Núverandi þjóðminjavörður fékk frumvarp þetta til umsagnar, og
lagði hann til, að lítilsháttar breytingar yrðu gerðar á því, en annars
var þess vænzt að frumvarpið næði fram að ganga á því þingi, sem
þá sat.
Vtvegun sérfræðings til forvörzlu.
Á öndverðu árinu fékk safnið styrk frá UNESCO, Menningar- og
fræðslustofnun Sameinuðu þjóðanna, til að kosta dvöl sérfræðings í
forvörzlu (conservation) í mánaðartíma á safninu. Af ýmsum orsök-
um komst þetta ekki í kring fyrir lok ársins, en í desember barst til-
kynning þess efnis, að forvörður frá The British Museum væri vænt-
anlegur til mánaðardvalar fljótlega upp úr áramótum 1968—1969. Er
mikil þörf á safninu fyrir komu og reyndar fasta vinnu sérfræðings
af þessu tagi, en hér á landi er enginn sérfræðingur í slíkum við-
gerðum en verkefni meira en næg. Hefur stundum verið gripið til
þess ráðs að senda sérstaklega viðkvæma og merkilega hl'uti til við-
gerðar og meðhöndlunar erlendis, en slíkt er auðvitað ekki hægt áð
gera nema í einstöku tilvikum, enda bæði áhættusamt og getur verið
dýrt, þótt safnið hafi oftast komizt létt út úr því fjárhagslega, þar
eð velviljaðar stofnanir í nágrannalöndunum, sem skilið hafa erfiða
aðstöðu okkar að þessu leyti, hafa stillt þóknun mjög í hóf. Stefna
verður að því í framtíðinni, áð safnið fái sérlærðan starfsmann á
þessu sviði, enda gæti hann þá einnig verið byggðasöfnunum innan
handar þegar með þarf. Einfaldari og grófari aðgerðir eru þó fram-
kvæmdar hér á safninu eftir því sem unnt er hverju sinni.
11