Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1981, Qupperneq 5

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1981, Qupperneq 5
BJARNAGARÐUR 9 að gera það til fullnustu. Þegar er talsvert af honum horfið vegna tún-og garð- ræktar og vegagerðar og ósnortnu kaflarnir styttast með hverju árinu. Önnur ástæða var sú, að æskilegt virtist að varðveita skv. lögum um fornminjar eitt- hvað af þessu forna og myndarlega mannvirki, en forsenda þess var, að kann- að yrði nánar hverjir hlutar þess væru helst verðir verndunar. Heimildir um Bjarnagarð Elstu heimild um Bjarnagarð er að finna í riti séra Jóns Steingrimssonar, Fullkomið skrif um Síðueld. í skrá yfir eyðibýli, sem er einskonar viðbótar- kafli við frásögnina af eldinum, segir: ,,í því víðlenda plázi, fram af Hörgslandi, sem nú kallast Skjaldbreið, var byggð til forna, sem öll hefur eyðst af vatns- og sandyfirgangi eður hlaupum, en þar ágreinir, í hverjum helzt hlaupum það hefur orðið, vil jeg ekkert víst segja um það. Er sagt þar hafi 8 bæir verið, hafi ei annað land verið hjá þeim en slægjur einar, en hagbeitin hafi verið fyrir vestan Bjarnagarð, er liggur eptir allri Landbrotsbyggð, frá Ásgarðshálsi suður fyrir Þykkvabæ. Til sann- indamerkis sjest nú hlaðin tröð á báðar síður eður ein bein gata, milli Land- brots byggðarinnar vestur fyrir greindan Bjarnagarð, og austur í Saurbæjar- háls við Skaptá, um hverja Skjaldbreiðarbændur skyldu reka allan kvikfjenað sinn, að hann gjörði ei skaða þeim, er þar á báðar síður bjuggu; við þennan háls hefur bær verið, sem enn þá sjest merki til, sem Skaptá, hefur aftekið, er kallast hefur Saurbær, og sagt er hafi verið kirkjustaður Skjaldbreiðarmanna. Bæjanöfn þar hef jeg ei sjeð nema þessi: Vatnsendi, eptir sögunni af Gunnari Keldugnúpsfífli, Dálkur, eptir Wilkins máldaga, því þá jörð er hér hvergi annarsstaðar að finna. Þar er og getið um Erfstaði, Aurland og Aurdal, sem getur verið Refstaðir, Hörgsland og Hörgs- dalur, af stafvillu, og því útfæri jeg þær ekki“.21 Næst er Bjarnagarðs getið í Jöklariti Sveins Pálssonar, byggðu á ferðum hans 1792-1794. Þar segir: „Skjaldbreið kallast nú á tímum eyðisandur, þar sem fáeinir melkollar standa eftir, utan og ofan við fyrrverandi útfall Skaftár, fram af austanverðri Síðusveitinni, en í fyrndinni á að hafa verið þar byggðarhverfi með 8 byggð- um býlum, er voru sérstök kirkjusókn. Eyddist hún aðallega af vatnavöxtum í Hverfisfljóti og Skaftá ásamt sandfoki frá eyðisöndunum í nágrenninu, með öðrum orðum: beinlínis af umróti áðurnefndra jökla. Eigi verður vitað fyrir víst, hvenær byggð þessi eyddist, en hitt er víst, að hún var enn við lýði á dög- um Vilchins Skálholtsbiskups, í byrjun 15. aldar. Talið er, að þessi 8 býli hafi einungis haft landrými, sem nægði til heyskapar, en hagabeit fyrir skepnur sínar áttu þau vestan við svonefndan Bjarnagarð, er liggur frá N til S austan við Landbrotsbyggðina. Þar sér og enn fyrir tröðum eða götu með girðingum
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.