Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1981, Síða 95

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1981, Síða 95
DULARFULLIR SKURÐLISTARMENN Á 18. ÖLD. 99 sú, að Sigurður Guðmundsson málari hefur'skrifað á seðil í einum kistlinum (8. mynd): „Hallgrímur faðir Þorláks í Skriðu hefur skorið þennan kistil.“ Þegar einu sinni var farið að leggja trúnað á þessa upplýsingu, hlaut sú ályktun að verða dregin að hlutir með samskonar útskurði væru einnig verk Hallgríms. Ókunnugt er hvaðan Sigurður málari hafði þennan fróðleik sinn. — Við skulum vona að fyrr eða síðar takist að bera kennsl á smáskurðarmeist- arann. Timi er til kominn að hverfa aftur að skrautfjöl Ólafs amtmanns Stefáns- sonar. Með nokkrum rétti er hægt að halda því fram að hún sýni skyldleika bæði við flokk 1 og 2. Lögun blaða á fjölinni á sér margar hliðstæður meðal blaða í flokki 1. Þetta sést ef til vill langbest með því að bera fjölina saman við 4. og 10. mynd. Sérstaklega augljós eru líkindin milli stærstu blaðanna á 1. mynd og 10. mynd. Yfirborðsmeðferðin, sneiðingin á stönglum og blöðum, getur einnig minnt á smáskurðarmeistarann. Aftur á móti ber lítið á skorum og stungum sem eru svo algengar á hlutum í flokki 2, og það getur varla verið veðrun að kenna. Á skrautfjöl Ólafs Stefánssonar eru hinsvegar engir kólfar með laufblökum, sem sjást svo víða í verkum smáskurðarmeistarans. En það sem algjörlega skilur á milli hennar og verka hans er stærðin, sem ekki kemur fram á ljósmyndum. Skreytiformin á fjöl Ólafs eru mjög stór og grófgerð í samanburði við verk smáskurðarmeistarans, enda er hún um 3 cm þykk, þar sem aftur smágerðar myndir hans og skreyti er frá 3 mm upp í 1 cm á þykkt. Útskurðurinn í flokki 2 er nær skreytinu á fjölinni að því leyti að hann er stórgerðari í sér og fram kemur mikill áhugi á risverki þar sem upphleyptir teinungar liggja oft ofan á böndum sem sjálf eru upphleypt. Hægt er að benda á tvö sameiginleg efnisatriði. Sérstaka athygli vekja englar með myndkringlu á milli sín. Á 1. mynd eru þeir settir sinn hvoru megin við kringlu með spegil- nafndrætti og annarri áletrun, á 14. mynd halda þeir á konungskórónu uppi yfir kringlu með mannsgrímu í. En þó að efnisatriðin séu skyld, er útfærslan það ekki. Englamyndirnar eru sín í milli gjörólíkar, og myndir óþekkta meist- arans eru langtum glæsilegri en myndir í flokki 2. Hitt sameiginlega efnisatriðið er blómið með fjórum krónublöðum. Það er að finna í tveimur ystu uppundningum skreytisins, og í flokki 2 kemur það fyrir á öllum hlutunum sem nefndir voru. Þó er sá munur, að á skrautfjölinni eru blómin slétt á yfirborði, en í flokki 2 eru þau með skorum. Þar eru þau einnig yfirleitt dýpra skorin til miðjunnar. Þannig sýnir fjöl Ólafs amtmanns þó nokkurn skyldleika við báða flokka, 1 og 2. En við nánari athugun virðist þessi skyldleiki vera minni en maður hefur tilhneigingu til að halda fyrst í stað. Síðastliðið sumar (1981) var ég svo heppin að geta virt þetta fyrir mér í Þjóðminjasafni íslands í fylgd með Herði Ágústs-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.