Eimreiðin - 01.05.1901, Blaðsíða 38

honum. Ljóðabréf hans eru mörg lík þessu, sambland af göfugum
skáldskap og fúkyrðafyndni eða þulum, líkum þeirri, er nefnd var. Svo
er t. d. Rímblað, bls. 291, og verða þar svipleg skifti:
En við sólheita suðurströnd
sígrænir meiðir laufin hneigja,
og fiskar eins og blossa bönd
í bláum straumi sporðinn sveigja.
Latur þar hvílir landsins son
laufgrænum undir kókospálma,
með biblíu, þrykta í Babílon,
og beljar fullur Davíðs sálma.
Annars er sumt í því bréfi, t. d. dönsku vísurnar bls. 298, samtölin
295—296 og og lýsingin á för Englandsdrotningar til Frakklands (sama
og J. Hallgrímsson reit um) þannig úr garði gert, að furða er að
Gröndal skuli hafa látið prenta það. Um »Þingvallaferð« (bls. 250—
284) er það að segja, að margt er þar fyndið og vel sagt, en á milli
er hún þó annað en skemtileg aflestrar. Þar er skýrt frá skemtiför,
er Gröndal og nokkrir vinir hans, þar á meðal séra Matthías Jochums-
son, fóru til Þingvalla 1878. Gröndal lætur ekki vel að yrkja undir
hexametrum, enda hafa fáir leikið þá list svo vel færi á íslenzku. Hall-
grímur Pétursson gat það, en síðar Jónas, Steingrímur og Hannes
Hafstein. Annars verður víst flestum, er latnesknum skáldskap eru
kunnugir, á, að bera þess konar ferðalýsingar saman við hina frægu
lýsingu Hóratíusar á ferð þeirra Mæcenasar til Brindisí; og sé það
gjört, er hætt við, að Hóratíus þyki flestum fremri að fyndni og orðsnild.
Gröndal hefir ort mikið um bjartari hliðar lífsins; ástir, vín og
kvennfólk koma bonum í guðmóð. Sjaldan eða aldrei held ég hann
yrki innilega, en oft er hann andríkur og fyndinn í þeim kvæðum sem
öðrum. Og í þessum kvæðum sínum er Gröndal ekki eins frumlegur
og ólíkur öllum bræðrum sínum í skáldahópnum íslenzka, eins og hann er
í gamankvæðunum. Sum drykkjukvæði hans eru þó einkar góð; einna
bezt mun vera »Salve mi bone fons«, sem margir syngja, en ekki allir
skilja — ég er ekki að hrósa Gröndal fyrir meðferð hans á útlendu
tungunum, heldur fyrir góðan skáldskap og eldlegt fjör í kvæðinu.
Kvæðið »Gleði« (bls. 112) er í rauninni ágætt kvæði, en skemmist af
hrottalegu berserkjaviðkvæði: »Og svo renni ég út og ræski ég mig
og ríf mig fyrir þig«.
Sum ættjarðarkvæði Gröndals eru aðeins skrúðvafnar langlokur,
en sum fyrirtaksgóð. Hér vil ég fyrst og fremst nefna kvæðið »Sunnan-
för« (bls. T47). Skáldið er statt suður í Belgíu og heyrir stundar-
dansinn í klukkuspilum kirkjuturnanna þar. Og mitt í dýrðinni suð-
rænu man hann eftir íslandi:
Þegar ég nam það að líta,
þá komstú í huga minn,
gamla fanna foldin hvíta,
fjarri mér, og ísinn þinn!
Heldur vil ég hjá þér búa
hvellan laus við dansins óm
og á þína Æsi trúa
en hinn gamla suðr í Róm!1
Þetta kemur frá hjartanu og er bæði íslenzkt og karlmannlegt. Manni
þykir vænt um skáld, sem yrkja svona. Stundum kemur hann með
heilsusamlegar hugvekjur um framfarirnar á Fróni og þá, er reyna að
1 einkent af ritdómara.