Eimreiðin - 01.05.1901, Page 51

1 byrjun prédikunar þessarar er stuttlega drepið á, hversu þýðingar-
mikill atburður kristnitakan hafi verið fyrir þjóð vora. það er sýnt
fram á, hvernig kristindómurinn þegar í stað varð andlegt súrdeig fyrir
þjóðina, sem hafði sín blessandi og helgandi áhrif í för með sér. Hin
vilta víkingslund stillist. Harðneskjan rénar. Hefndargirnin sefast. þræla-
haldið '.’hverfur.
Jafnframt er það þó skýrt tekið fram, að hinn fyrsti kristindómur
þjóðar vorrar hafi engan veginn verið fullkominn. það sýni hvað
Ijóslegast víg Höskuldar Hvítanessgoða og Njálsbrenna, hin tvö voða-
hryðjuverk, er unnin voru á íslandi ioii. En enda þar bregði þó
fyrir birtu kristinnar trúar. jbað vitna andlátsorð Höskuldar, og sálar-
stríð Flosa, þegar Hildigunnur bróðurdóttir hans skorar á hann að
koma blóðhefndum fram á banamönnum hins látna.
í fám orðum eru því næst tekin fram höfuðatriðin í kristnissögu
þjóðarinnar. það er sýnt fram á, að á þeim tímum, sem kristindóm-
urinn hefir staðið í mestum blóma, hefir hið andlega líf þjóðarinnar
einnig blómgast bezt
En síðasti og aðalkafli þessarar prédikunar gengur út á það, að
kristindómurinn geti orðið súrdeig fyrir hina íslenzku þjóð með framúr-
skarandi lyftingarafli. Skilyrðin séu aðeins þau, að hann sé prédikaður
rétt og hreint, og að allir þeir, sem honum veita viðtöku, sýni hin
helgandi áhrif hans í gjörvöllu lífi sínu. Á þann hátt fær kristindóm-
urinn smátt og smátt gegnumsýrt alt þjóðfélagið og unnið sigur á öllum
andstæðum öflum. En að það sé síðasta markmið hans, hljóta allir þeir
að kannast við, sem muna eftir dæmisögu frelsarans um súrdeigið.
/■ /■
JC)N BJARNASON: GUÐSPJALLAMÁL. Prédikanir á sunnu-
dögum og hátíðum kirkjuársins. Rvík 1900 (Sigurður Kristjánsson).
Höfundur prédikana þessara er einn af þeim mönnum, sem á síð-
ari tímum hefir gjört mest að því, að vekja og glæða hjá þjóð sinni
áhuga á trúarlegum og kirkjulegum efnum. Frá liðnum tímum höfum
vér þess svo rnargan og órækan vott, en fegursti votturinn er þó óefað
»Guðspjallamál«, prédikanasafn það, sem hann nú hefir gefið íslenzku
kirkjunni á 900 ára afmæli hennar.
Vér viljum hér ekki fara út í neinn samanburð á prédikunum þessum
og öðrum eldri íslenzkum prédikunum. Vér viljum að eins stuttlega benda
á, að hverju leyti þessar prédikanir einkenna sig frá prédikunum þeim, sem
vér hingað til höfum átt að venjast. Það, sem máske sérstaklega ein-
kennir prédikanir þessar frá prédikunum þeim, sem vér hingað til höf-
um þekt, er það stöðuga tillit, sem hér1 er tekið til árásanna frá hálfu
vantrúarinnar. Mjög margar prédikanir í þessu prédikanasafni verða
því, að meira eða minna leyti, trúvarnarprédikanir. Þannig eru, auk
margra fleiri, allar aðventuprédikanirnar trúvarnarprédikanir, þótt það
kannske einna helzt gildi um prédikunina á annan sunnudag í aðventu,
sem og að öðru leyti er einhver fegursta prédikunin í allri bókinni.
Slíkar trúvarnarprédikanir eru nýlunda í íslenzkri prédikunarlist. En að
sú nýlunda sé þörf og enda nauðsynleg, við það munu víst allir vinir
kristindómsins kannast. Árásir vantrúarinnar, sem einnig á síðari tím-