Eimreiðin - 01.05.1901, Síða 55

135
að honum og rétti hendina«. Jáetta er öll lýsingin á biskupnum, og
er hún vissulega ekki á marga fiska.
3. Aðalefni sögunnar er lakast. Sagan heitir »Vísitazía« og á að
sýna þýðingu þá, er biskupsvísitazíur hafi eða geti haft. Hér gat höf.
valið um tvo vegi. Hann gat skipað sér í flokk kirkjumanna og sýnt
fram á, að biskupsvísitazíur væru nauðsynlegar og hefðu mikla andlega
blessun í för með sér. Hann gat einnig skipað sér í flokk mótstöðu-
manna kirkjunnar og sýnt frarn á, að biskupsvísitazíur væru gagnslausar
og hefðu andlega bölvun í för með sér. En höfundurinn fer hvoruga
þessa leið. Aðalefni sögunnar snýst í höndum hans um heyþurk:
Vegna komu biskups og vísitazíu hans í dal þeim (Langadal), sem sagan
fer fram í, tefjast bændur frá að þurka hey sín í tvo daga (laugardag
og sunnudag). |>að varð orsök til þess, að hey þeirra urðu fyrir stór-
skemdum. Næsti vetur var harður, og urðu bændur í heyþroti. Um
þetta er biskupi kent. Sagan endar með þessum orðurn: »En herra
biskupinn má trúa því, að óþarfari gestur en hann hefir eigi stigið
fæti sínum í Langadal, síðan þau gengu hér um garð: Svartidauði og
Stóiabóla«. 1 þessu efni er biskup alveg saklaus. Hann vissi eigi
fyrir, hvernig veður mundi skipast, þegar hann lagði á stað í vísitazíu-
ferð sína. Hann gat eigi ráðið fyrir veðrum og veðrabreytingum.
f>að er mjög fátæklegt hjá höf., að færa það sem aðalástæðu gegn
biskupsembættinu og vísitazíum, að bændur verði að tefja sig frá hey-
skap einn dag á heilum mannsaldri, til þess að taka á móti biskupi.
Höf. virðist hafa alveg mistekist með sögu þessa, þótt lýsingar
hans á landi, lofti og veðri séu mjög skáldlegar, eins og áður er bent
á. Hann hefir sjálfur áður sannað, að hann getur samið betri sögu
en þessi er. það er því óskandi og vonandi, að honum takist betur
í næsta sinn, H. P.
ALMANAK fyrir árið 1901. Auk þess: Safn til landnámssögu
íslendinga í Vesturheimi og fleira. Utgefandi: Olafur S. Thorgeirsson.
Winnipeg, Manitoba.
Blaðið »Lögberg« í Winnipeg hefir um fjölmörg ár gefið út ís-
lenzkt almanak. Yfirprentari blaðsins, O. S. þorgeirsson, hefir séð um
útgáfu almanaksins seinustu 7 árin. Aftan við almanakið sjálft hefir hann
bætt þýddum smásögum og ritgjörðum. Almanakið er vandað að öll-
um ytra frágangi. I viðaukanum er margt skemtilegt og fróðlegt. Auk
þess eru í þremur seinustu árgöngunum ritgjörðir, sem eru kallaðar:
»Safn til sögu íslendinga í Vesturheimi«. Um »safn« þetta skal farið
nokkrum orðum.
Útgefandinn (0. S. Thorgeirsson) er prentari »Sameiningarinnar« og
»Lögbergs« og undir umsjón ritstjóranna (séra Jóns og Sigtryggs) gefur
hann safn þetta út. f>eir, sem rita í safnið, eru flokksmenn ritstjór-
anna. Af því leiðir eðlilega, að safnið verður flokksrit: f>að sýnir sögu
Vestur-Islendinga frá sjónarmiði ákveðins flokks. Margt er auðvitað
rétt og satt í riti þessu. f>að lýsir hag fyrstu íslenzku innflytjenda til
Vesturheims og landnámi þeirra. En aðalgallinn á söguriti þessu er,
að það er eindregið flokksrit. Sögunni er hallað, þegar talað er um