Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1902, Page 57

Eimreiðin - 01.01.1902, Page 57
57 sem höfðu rétt úr kryppunni. Og tilsvarandi bylting varð á öllu innra lífi þeirra. V. ÁRANGURINN. Pess hefur oftar en einu sinni verið getið hér að framan, að alþýðuháskólarnir hafi lengi fram eftir mætt mótspyrnu úr ýmsum áttum. Sumir hafa jafnvel talið þá hreint og beint skaðlega og borið þeim á brýn, að þeir blésu hroka og sjálfsþótta inn í læri- sveinana, án þess að veita þeim í aðra hönd nokkuð til að þykj- ast af eða hreykja sér yfir. Paö ræður nú að líkindum, — enda segir sig sjálft —, aö innan um allan þann sæg af fólki, sem gengið hefur á alþýðuháskólana, kunni að finnast nokkrar manneskjur, sem hafa ofmetnast af skólaverunni og drukkið í sig stórar hug- myndir um sitt persónulega gildi, án þess að nokkur tilsvarandi breyting yrði á innra manni þeirra. En þetta er aðeins undan- tekning. Öllum mönnum, sem hafa litið á málið stillilega og óvil- halt, ber saman um, að alþýðuháskólarnir hafi ómótmælanlega haft mjög mikla þýðingu fyrir alt þjóðlíf Dana, og sumir af þeim útlendingum, sem hafa kynt sér þetta mál, játa það hreint og beint, að þeir þekki ekki þá hreyfingu á síðari tímum, sem hafi haft jafn- djúp og gegnumsýrandi áhrif á líf einnar þjóðar. Pau áhrifin, sem mest ber á og fyrst koma í ljós, eru áhrif skólaverunnar á hugarfar, tilfinningar og siðferðislíf nemendanna, breytingin, sem verður á öllu þeirra háttalagi og dagfari. Björn- stjerne Björnson fer svofeldum orðum um þetta: »Pað and- ans og hjartans líf, sem hefur dreifst meðal alþýðunnar gegnum háskólana, er alveg sérstakt í sinni röð og þekkist hvergi í heim- inum nema í Danmörku. Fyrsti og beinasti ávöxturinn er aukin sómatilfinning, sem leiðir til dugnaðar og framtakssemi. En dýr- mætustu ávextirnir eru þó: aukin lífsgleði og meira siðferðisþrek og fróðleiksfýsn, sem hefur leyst þúsundir af heimilum úr viðjum deyfðarinnar og vanþekkingarinnar.« Hjá nágrannaþjóðunum, Svíum og Norðmönnum, hafa áhrifin verið hin sömu, þótt þau að vísu hafi aldrei orðið jafn djúp og víðtæk og hjá Dönum. Einn með merkari mönnum í Noregi hefur lýst þýðingu og áhrifum alþýðuháskólanna á þessa leið: »Pað er þessum skólum að þakka, að alþýðan er farin að gera sér grein fyrir- merkingu orðanna »þjóð« og »ættjörð«, og um leið farin að

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.