Eimreiðin - 01.05.1916, Page 38
hvert reipi, berjast fyrir héraðshagsmunum þeirra og persónulegri
eigingirni, kitla lægstu og lélegustu hvatir þeirra og gera það
þeirra vegna, sem samvizka þín hrópar á móti. Og launin —?
Kroppað bein, sem flokkurinn þinn hampar framan í þig, en fleyg-
ir aldrei í þig, — krásin, sem þú færð ekki svo mikið sem að
koma nærri. Hlátur og fyrirlitning allra, sem hafa þig fyrir fífl,
stunur og andvörp þeirra, sem vilja þér vel og þola önn fyrir þig,
og loks ormur sá, sem nagar þann mann á nóttunni, sem legst út
af frá illa unnu dagsverki. — Hingað ertu nú kominn, í sjálfan
þingsalinn, án þess að eiga nokkra hugsjón, nokkra drengilega á-
kvörðun til að berjast fyrir — nokkurt minsta erindi hingað.
Fram að þessu hefirðu látið stjórnast af öðrum, — flokknum, það
sem hann nær, háttvirtum kjósendum — eða ímynduðum vilja
þeirra — þar sem flokknum sleppir. Pess vegna hafa öll þessi
fáu spor þín á löggiafarbrautinni legið íslandi til skaða og
skammar.«
»Hver ert þú?« spurði ég nokkuð byrstur — greip tækifærið
undir eins og hann slepti orðinu.
Hann hló kuldalega — beinlínis djöfullega.
»Pekkirðu mig ekki? — Eg er þó gamall vinur þinn, þér —
og mörgum öðrum — æfinlega nálægur. — — Ég var einu sinni
»háttvirtur kjósandi« og bar lítið á mér, en eitt sinn, þegar verið
var að hræra í háttvirtum kjósendum, kom ég upp úr maukinu og
varð háttvirtur alþingismaður. — Svo steypti Alþingi stömpum í
einu landsmáta-rokinu, þá kom ég upp úr botninum á rekaldinu
og varð hæstvirtur ráðherra. Auðvitað fór um mig eins og alla
aðra ráðherra. Eg var rægður, svikinn og svívirtur, og loks rek-
inn frá völdum. — Svo dó ég — —«
»Ur cmscientia vitiorum —?« hugsaði ég, en sagði það ekki.
»0-0, sei-sei, nei. Bara úr strangulatio. ■— Mér leiddist. —
— Og nú er ég orðinn ráðherra aftur.«
Mér fór nú að smá-skiljast, hver það væri, sem ég hefði þarna
gagnvart mér, og skelfingin, sem yfir mig kom, vár meiri en svo,
að ég fái nokkurn tíma lýst henni með orðum.
»0g nú er ég orðinn ráðherra aftur,« sagði náunginn með
þessari skuggalegu rósemi, »miklu voldugri, en ég var áður. Ég
er ekki ráð-gjafi, heldur ráð-herra. Eg kem til manna á hent-
ugum stundum og legg þeim hollræði, og ég sé um, að þeir fylgi
þeim. Og nú kom ég til þín.«