Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1967, Side 42

44
Hvað er það sem veldur þessum afurðamun? Ekkert mæl-
ir með því, að eðlismunur kúnna eigi sök á þessu, svo orsak-
irnar stafa af ónógri beit og aðbúð sumarmánuðina. Það eru
sjálfsagt mörg önnur atriði sem fléttast inn í þessi megin-
atriði, svo sem tíðarfarið. Með aukinni og bættri áburðar-
gjöf á ræktað land, samfara stórbættri heyverkun, hafa hey-
gæðin vaxið til muna frá því sem áður var. Það eru miklar
líkur til þess, að mörgum bóndanum gangi betur að meta
heygæði úr hlöðu en bithagann, sem kýrnar ganga á að
sumrinu. Þetta er ekki óeðlilegt. Dagleg meðhöndlun á hey-
inu og dómur kúnna á því, þegar það er komið á fóðurgang,
fer ekki fram hjá góðum hirði. Það verður strax ljóst, hvaða
afleiðingar það hefur, ef kýrnar éta illa eða jafnvel ekki.
Alveg það sama gildir um beitina. Það er gagnslaust að geta
bent á „gott“ gras í beitarhólfunum ef kýrnar vilja það ekki.
Talið er fullvíst, og ieiðbeint samkvæmt því, að fufforðin
kýr geti ekki mjólkað meira en 8—12 kg á dag af heyfóðrinu
einu saman fram yfir viðhaldsfóðrið. Hins vegar er staðhæft,
að kýrin geti skilað allt að 20 kg mjólkur á dag af góðri gras-
beit. Trúlega er hér komið að kjarna málsins, þ. e. a. s. beit-
in er ofmetin — beitin er léleg og umhirða beitilandsins lít-
il. Það ætti að vera auðvelt, og því er haldið fram, að ódýr-
ara sé að framleiða mjólk að sumrinu en vetrinum, en áreið-
anlega er það vafamál að svo sé. Þetta þarf að færast í betra
horf og það er vandalaust, ef hugsað er vel fyrir beitinni.
Beitartíminn er stuttur, en það ber að nota hann vel, ekki
sízt vegna þess, að verulegur hluti af kúnum ber rétt fyrir
og á þessum tíma. Það er sagt, að auðvelt sé að tala og skrifa
um hlutina, en annað að framkvæma þá. Það er rétt, svo
langt sem það nær, en ekki má ganga framhjá þeirri stað-
reynd, að margir bændur hafa mjög jafnar afurðir eftir kýr
sínar, burt séð frá burðartímanum, sem sannar einfaldlega,
að þeir hafa náð tökum á sumarbeitinni. Þegar kýrnar eru
látnar út á vorin þarf að gefa þeim vel með beitinni fyrstu
dagana og allt að því hálfan mánuð, þó beitin sé góð, svo
komizt verði hjá vandkvæðum sem orðið geta þegar inni-
fóðrun lýkur og beitin tekur við. Líklegt er, að bændur ráði