Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1967, Blaðsíða 50

52
(Betula), og hins vegar smjörlaufið (Salix herbacea). Þess-
vegna er sveppaflóran að jafnaði auðugust og ríkulegust í
birkiskógunum og smjörlaufsdældum fjallanna. Strjálingur
af sveppum finnst þó miklu víðar, í alls konar mólendi, vall-
lendi, mýrum, melum, við dý og læki, í mosaþembum og
jafnvel á sandflesjum og í moldarflögum má finna sveppi.
Þá eru allmargir sveppir bundnir við hauga, og tað úr ýms-
um skepnum (taðsveppir), og enn aðrir vaxa einkum í veg-
arköntum, við skurði, mógrafir o. s. frv. Loks hafa nokkrir
sveppir flutzt inn með erlendum trjátegundum og vaxa því
helzt í nágrenni þeirra. Af nógu virðist því vera að taka með
vaxtarstaðina, og víða er sveppanna að leita.
Rétt er að taka það fram, að ætilegir sveppir finnast þó
ekki á öllum þessum stöðum. Þeirra er helzt að leita í mó-
lendi, valllendi, á haugum og í skógum.
Flestir sveppir vaxa síðsumars, í ágúst og september, en
þó fer það nokkuð eftir sumarveðráttunni hve snemma þeir
byrja að vaxa.
Hlýindi fyrri part sumars, og rigningar miðsumars, hafa
góð áhrif á sveppasprettuna, og getur hún þá hafizt um miðj-
an júlí. Sé sumarið hins vegar þurrt og kalt spretta sveppir
seint og lítið, og í sumum sumrum virðist sveppaspretta
næstum engin. Flestir sveppir þola illa frost, og er vaxtar-
tíminn því oft stuttur, a. m. k. norðan lands, þar sem reikna
má með frostum í september. Sé tíð hins vegar mild á haust-
in, má finna sveppi allt fram í nóvember.
Taðsveppirnir, áðurnefndu, hafa yfirleitt mun lengri
sprettutíma, byrja jafnvel að vaxa á vorin, og eru ekki eins
háðir tíðarfarinu. Þeir finnast því í öllum sumrum.
Söfnun og greining, geymsla o. fl.
Þegar sveppum er safnað, skal gæta þess, að taka þá var-
lega upp, svo stafurinn brotni ekki eða slitni, en til þess þarf
að taka varlega um stafinn, og sem allra neðst. Stundum er
gott að snúa stafnum eilítið, einkum á stórvöxnum tegund-
um, losnar hann þá auðveldast. Varast ber að skadda eða