Réttur - 01.02.1917, Blaðsíða 45

Henry George og jafnaðarmenskan 47
miklu betur við, eins og gleraugun eiga miklu betur við
að bæta sjónina en nálargatið. En tilraunir jafnaðarmanna
eru einmitt í sömu áttina og það.
Við skulum hugsa oss hóp af mönnum, sem ætti að
ala upp eftir hugmyndum jafnaðarmanna og koma með
ytri forgöngu á verkaskiftingu þeirri á meðal þeirra, sem
skapast af sjálfu sér meðal frjálsra manna. Auðvitað þarf
með nokkurra mætra manna til þess hafa á hendi vits-
munaforgöngu framkvænidanna, því að þótt ósýnilegir
leiðtogar kynnu að vera til, þá höfum vér ekki ráð á
þeim.
En auk þess: margir örðugleikar eru eftir almennri
reynslu því samfara að kjósa þá, sem völdin skulu hafa
á hendi; og mörgum þeirra hættir við að gerast gjör-
ráðir og ráðríkir, er þeir hafa náð valdi yfir athöfnum
annara. En þó það aldrei nema hepnaðist að velja að-
eins þá vitrustu og beztu, þá yrði það meir en lítil
byrði, sem þeim yrði lögð á herðar að vera altaf að
segja fyrir livenœr, hvar, hvernig og af hverjum þetta og
þetta skuli gert. Slík vitsmunaforganga og umsjón með
þessum margflóknu og fjölbreyttu störfum og afstöðum,
og verkaskiftingin sjálf og niðurjöfnun hennar í mentuðu
landi, yrði byrði, sem engum manni væri fært að rísa
undir, þótt hann hefði sig allan við. Slík vitsmunastjórn
liggur viðlíka langt fyrir ofan alla mannlega krafta, eins
og ef menn ættu að fara að ráða yfir blóðrásinni eða
meltingunni í sjálfum sér.
Aristóteles, Cæsar, Shakspeare og Newton má telja
fyrirmyndir fullkomins mannlegs þroska. Skyldi nokkur
þeirra hefði getað haldið sér lifandi einni mínútu leng-
ur, hefðu lífsstörfin í líkama þeirra verið komin undir
því, hvernig þeir hefðu sagt þeim fyrir að fara fram?
Sagan segir, að Newton hafi aldrei haft lag eða hugsun
á að láta í pípuna sína. Konan hans hafi altaf orðið að
gera það: Hvernig skyldi hafa farið, ef hann hefði átt