Réttur - 01.02.1917, Page 64

66
Réttur
Síðasta veturinn sem Ouðjón lifði var hann kennari
við skólann á ísafirði. Heilsan var þá að þrotum komin,
en áhuginn var hinn sami. Hann reyndi að koma á nýj-
um kensluaðferðum: keypti sér t. d. hljóðrita með ensk-
um námstextum. Og hann stofnaði sjóð við skólann til
þess að styrkja kaup bóka og kensluáhalda.
VII.
Pað er hættulegt að bera lítt kunna menn sarnan við
óskabörn þjóðarinnar frá eldri tímum, en samt ætla ég
að ráðast í það hér, því að samanburður er altaf að
einhverju leyti skýrandi Pegar ég hef hugsað um Guð-
jón, hefur mér hvað eftir annað dottið Tómas Sæmunds-
son í hug.
Quðjón stóð miklu ver að vígi. Hann sýktist fyr og
lifði skemur. Líf hans varð lítið nema undirbúningur.
Hann lifði ekki á neinni árroðaöld í þjóðlífinu. Pólitíkin
okkar Hafnarstúdentanna á árunum 1905—10 var vel
meint, en eftir á er víst fremur auðvelt að skilja, að hún
gat illa kveikt hinn heilaga eld í okkar. Og þegar Guð-
jón hélt sína leið fyrir sig, var hann þar heldur ein-
mana. Honum auðnaðist aldrei að vinna neitt saman
með þeim mönnum, er honum stóðu næstir i skoðunum
og áhugamálum.
Báðir voru þeir gáfumenn, Tómas og Guðjón, og
samt er það ekki orðið gáfumaður, sem manni fyrst
dettur í hug í sambandi við þá, heldur annað: áhuga-
maður. Tilfinningarnar eru sterkar og eldurinn brennur í
sjúkum líkamanum fram í dauðann. Báðir vilja þeir helga
föðurlandinu alla krafta sína óg báðir eru þeir í raun
og veru börn 18. aldarinnar: nytsemin er í öndvegi hjá
þeim og umbótaáhuginn, og trúin er sterk á það, sem
koma megi í framkvæmd. Hvorugur var með listamanns-
eðli, báðir starfhneigðir.
Bréf Tómasar eru að maklegleikum ein af þeim bók-
um, sem íslendingar dást að og elska. Bréf Guðjóns