Réttur - 01.04.1972, Page 34

HETJAN
FRÁ
LEIPZIG
Þann 18. júni eru liðin 90 ár siðan Georgi
Dimitroff fæddist, sá maður, sem i svartnætti naz-
ismans varð fyrsta volduga táknið um sigurmögu-
leika verkalýðsins yfir honum og síðan leiðtogi i
víðfeðma samfylkingarbaráttu gegn fasisma um all-
an heim.
SVARTNÆTTI FASISMANS
Sigur nazismans í Þýzkalandi í ársbyrjun 1933
varð ægilegasta áfall, sem verklýðshreyfing ver-
aldar hafði nokkru sinni orðið fyrir og ógnaði eigi
aðeins öllu lýðræði, heldur sýndi og heiminum
svart á hvítu að yfir vofði afturhvarf til örgustu
harðstjórnar, afturfara og menningarleysis. Alþýða
Evrópu hafði áður kynnst blóðugri harðstjórn auð-
valds og afturhalds i löndum eins og Ungverjalandi
og Finnlandi, þar sem auðmannastétt, er séð hafði
framan í hættu á verkalýðsvöldum, hugðist uppræta
alla frelsishreyfingu alþýðu, — og á Italíu var fas-
ismi Mussolinis búinn að sigra fyrir nokkrum árum.
En Þýzkaland var allt annað í augum alþýðu og
lýðræðissinna en þessi lönd. Þýzkaland var ekki
aðeins land Goethe og Schillers, hámenningarland
Evrópu, — það var líka land Marx og Engels, for-
ustuland sósíalistiskrar verklýðshreyfingar um ára-
tugaskeið — og 1932 ennþá land hinna sterku og
voldugu verklýðsflokka: Sósíaldemókratar höfðu í
kosningunum 1932 7,3 miljónir kjósenda, Kommún-
istaflokkurinn 6 miljónir. Trú þessara flokka sjálfra
á það að sigur nazismans væri óhugsandi, var
svo sterk að fyrirsögn málgagns þýzka Kommún-
istaflokksins, Rote Fahne, (Rauði fáninn) eftir kosn-
ingasigurinn í nóvember 1932 var: „6 miljóna flokk-
ur verður ekki bannaður". („Eine 6 Millionen Partei
lászt sich nicht verbieten", tilvitnun eftir minni).
Sigur nazismans varð auðveldari og afleiðing-
arnar ægilegri en nokkurn hefði grunað. Þýzku
auðjöfrarnir höfðu ausið fé í nazistaflokkinn til að
tryggja sigur hans og erindrekar þeirra knúð Hind-
enburg forseta til að gera Hitler að ríkiskanslara
og afhenda nazistum rikisvaldið. Og hið nazistiska
auðvald Þýzkalands beið ekki boðanna: Fyrst var
Kommúnistaflokkur Þýzkalands bannaður, fyrir ógn-
ar-kosningarnar 5. marz 1933, — ikveikja nazista
sjálfra í ríkisþinghúsinu notuð sem átylla, — síðan
Sósíaldemókrataflokkurinn, þótt hann legði sig í
duftið, til að reyna að forðast bann, — og því
næst voru verklýðssamtökin bönnuð, rænd og
síðan afskræmd. „Nótt hinna löngu hnífa" seig yfir
Þýzkaland, allar róttækar og góðar bækur brennd-
ar, rithöfundar gerðir útlægir eða hnepptir í fanga-
búðir, sem nú risu um land allt og fylltust af komm-
únistum og sósíaldemókrötum og öðrum lýðræðis-
sinnum.
Og hið hörmulega var: Voldugir verklýðsflokkar
Þýzkalands létu þessar ógnir yfir sig ganga án
þess að rísa upp til sameiginlegrar varnar: „Bani
án bardaga" („Death without battle") var heitið á
skáldsögu Ludwig Renn um atburðina. Kommún-
istaflokkur Þýzkalands hafði að vísu hvað eftir ann-
að boðið sósíaldemókrötum samfylkingu gegn naz-
istahættunni og síðast lagt til að gert væri alls-
herjarverkfall gegn valdatöku nazista. En sósíal-
demókratarnir höfðu hafnað öllum slíkum tilboðum,
fullir tálvona um möguleika friðsamlegra og lög-
legra aðgerða til varnar gegn nazismanum, ng
hræddir við að leggja út þá hörðu og tvísýnu
baráttu, sem framundan hefði verið. Gamalt hatur
girti fyrir gagnkvæmt traust, — blóð píslarvotta
sósialismans, Karls Liebknechts, Rósu Luxemburg
og ótal annarra, sem sósíaldemókrataleiðtogarnir
báru og sök ó að úthellt var, gerði djúpið milli
verklýðsflokkanna enn erfiðara að brúa, — áhrif
landlægrar einangrunarstefnu í Kommúnistaflokkn-
um hindruðu þá gerbreytingu á bardagaaðferð, sem
aðstæðurnar kröfðust, — og áratuga samninga-
makk og afsláttarstefna sósíaldemókrataflokksins
gagnvart auðmannastéttinni leiddi til uppgjafar
hans á úrslitastund.
Hin brúna hönd nazistísks auðvalds barði niður
volduga verklýðshreyfing Þýzkalands baráttulaust.
Afturhaldið um allan heim færðist í aukana. Það
eygði nýja von um að þurrka nú sósíalismann út
82