Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1945, Blaðsíða 22

finnst þetta ef til vill fjarlægur draumur, en
hver hefði trúað því fyrir svona tíu árum, að
flogið væiá farþegaflug milli Ameriku og Evrópu
með viðkomu á fslandi og Grænlandi allan árs-
ins hring. Nú er þetta staðreynd. Við eigum að
nota okkur til hins ítrasta alla þá ta’kni, sem
vísindin geta í té látið, til að tryggja afkomu
þjóðarinnar. Á það bæði við hvað fiskveiðar
snertir, landbúnað og hagnýtingu afurðanna.
Hugsum okkur að við réðum yfir flugvélakosti,
sem gæti t. d. tekið afla frá bát, sem kemur
að landi kl. 7 að kveldi, og flogið með hann til
meginlandsine á markaði, þar sem varan væri
svo seld neytendum til miðdegisverðar daginn
eftir að fiskjarins var aflað. Hvílíkur regin-
munur væri á slíkri vöru og hinni, sem búin er
að liggja í ís í marga daga eða þá verið hrað-
fryst og geymd vikum og mánuðum saman, get-
ur hver meðalgreindur maður skilið.
í Ameríku (U.S.A.) tíðkast nú orðið að flytja
matvæli loftleiðis, t. d. grænmeti og nýjan fisk.
Eftir nýfengnum upplýsingum er flutnings-
gjald hjá einu félagi þar vestra $ 0,30 pr. tonn
rnílu. En tækninni miðar ört áfram og mjög
líklegt er talið að þessi flutningskostnaður
minnki á næstu árum. Þó mér detti vitanlega
ekki í hug að við eigum að setja alla okkar von á
þessa möguleika, þá er vert fyrir okkur að gera
nú þegar á næsta vetri tilraun í þessa átt.
Þá er einn þáttur í allri viðleitni okk-
ar að selja framleiðslu okkar erlendis, sem ég
tel að hafi verið herfilega vanræktur. Á ég þar
við hvað við höfum verið tómlátir með að hafa
duglega sölumenn erlendis á hinum ýmsu stöð-
um. Norðmenn hafa farið öðruvísi að, þeir hafa
sína eigin menn dreifða um öll lönd, og margir
þeirra vinna ötullega fyrir útbreiðslu norskrar
vöru, enda hafa þeir líka sín sendiráð í öllum
löndum. Það liggja að mörgu leyti eðlilegar or-
sakir til þess, að við erum þarna eftirbátar, en
nú verðum við nauðugir og viljugir að breyta
hér um stefnu. Við þurfum að hafa íslenzka
menn sem víðast í markaðslöndum okkar, sem
eingöngu vinna að því að kynna íslenzka vöru.
Mætti þetta vera með ýmsu móti, t. d. að það
opinbera styrkti duglega verzlunarmenn til að
setja sig niður úti, og sem síðan störfuðu sjálf-
stætt, eða hinar ýmsu opinberu stofnanir, t. d.
Sölusamband íslenzkra fiskframleiðenda, Fiski-
málanefnd, Síldarútvegsnefnd, Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna, Samb. ísl. samvinnufélaga,
Síldarverksm. ríkisins, og ef til vill fleiri, hefðu
sína fulltrúa sem allra víðast. Sumar þessar
stofnanir hafa haft fultlrúa erlendis, en mér
finnst þó á skorta að þessu hafi verið gerð þau
skil, sem vera þyrfti.
Til þess að tryggja sem allra bezt íslenzka
atvinnuvegi, þurfum við góð tæki til að afla vör-
unnar, verksmiðjur og nýtísku tækni til að
breyta framleiðslunni í beztu markaðshæfavöru,
nægan skipakost til að flytja vöruna úr landi og
svo síðast og ekki sízt góða aðstöðu á hinum
erlendu mörkuðum til að afsetja vöruna. Qg ég
fyrir mitt leyti trúi okkar eigin mönnum bezt
til að gæta þar okkar eigin hagsmuna.
Áður en svo ég skil við þetta mál, sem er rabb
á ,víð og dreif um framtíð hins íslenzka sjávar-
útvegs, þá vildi ég loks minna hér á mál sem er
orðið beint dægurmál, afar aðkallandi. Við erum
að stækka skipastólinn, en höfum ekki eins
hugað fyrir um hvernig aðstaða þessara mörgu
báta er þegar að landi kemur. Stærstu verstöðv-
arnar á vetrum eru nú við Faxaflóa, í Vest-
mannaeyjum og Ifornafirði. Það væri að mínu
viti mjög óheppilegt, ef mikill hluti þessa báta-
fjölda, sem við bætist, lenti til viðbótar á þess-
um stöðum. Það þarf að dreifa honum til fiski-
sælla staða. En til þess að það sé hægt, þarf að
bæta hafnarskilyrðin frá því sem nú er. Það er
að mínu viti mjög aðkallandi að hefjast nú þeg-
ar handa um að byggja landshöfn á Rifi á Snæ-
fellsnesi, bæta mikið hafnarskilyrði á Horna-
firði fyrir Austl'irðingana og ef til vill með í-
hlutun hins opinbera að koma þar upp hrað-
frystihúsi. Þá er Þorlákshöfn svo í sveit sett, að
nauðsyn ber til að láta ekki lengi dragast að
gera þar höfn. Skal ég nú víkja nokkuð að þess-
um stöðum hverjum fyrir sig.
Engin sæmileg höfn er nú við hin fengsælu
fiskimið kringum Snæfellsnes, nema þá ef telja
skal Grundarfjörð, en innsigling þangað er oft
erfið og nokkuð langsótt. Kemur þá að flestra
dómi enginn annar staður til greina en Rif. Er
Vitamálaskrifstofan að gera uppdrætti og áætl-
un um þá höfn. Þar gætu þá margir bátar á
vetrarvertíð haft starfrækslu sína, víðsvegar af
landinu og sótt á Jökulmiðin, sem hingað til
hafa verið talin einhver þau aflasælustu hér við
land, en hafnleysi hingað til hamlað að hægt
væri að nota þau sem skyldi.
Það er kunnugt, að Austfirðingar sækja mjög
til Hornafjarðar á vetrum, en höfn þar er ekki
góð og landtaka því verri. Það er því óumflýj-
anlegt, að gera eitthvert átak þarna fyrir Aust-
firðingana, bæði hvað hafnarskilyrði snertir og
tr.vggja það að hægt sé að verka aflann í landi.
Ekki verður síður sagt að Þorlákshöfn liggi
við fengsæl fiskimið, auk þess sem hún liggur
steinsnar frá blómlegustu sveitum þessa lands.
Frá Þorlákshöfn mætti stunda fiskveiðar allan
ársins hring, og nægjanlegt sævarrými undan
landi.
Það eru margir fleiri staðir hér á þessu landi,
sem aðhlynningar þurfa, en því eru þessir stað-
ir nefndir hér,að mér finnst þeir mest aðkall-
andi. Því að ef allur bátafjöldinn, sem flotinn
VlKINGUR
292