Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1945, Blaðsíða 42

Draumur Moltke
Það var á aðfangadagskvöld jóla árið 1874. Kona
von Hohenls greifa, fyrsta landstjórans í Elsas-Loth-
ringen hafði boðið nokkrum frændum og vinum til jóla-
veizlu. Meðal boðsgestanna var marskálkurinn von
Moltke greifi, sem Þjóðverjar mega vafalaust mest
þakka sigurinn í stríðinu 1870. Síðan stríðinu lauk hafði
hann ekki komið til Elsas-Lothringen og tók hann því
með þökkum að njóta hátíðarinnar í Strassburg.
Viðræðurnar sveigðust að hinum mikla mismun gæfu
og ógæfu, er lífið færði mönnunum. Nefndar voru nokkr-
ar fjölskyldur, er til þessa virtust næstum óslitið hafa
setið sólarmegin í lífinu og aðrar, sem þrotlaust virt-
ust ofsóttar af örlögunum.
— Hvað það er að vera hamingjusamur, það sést
bezt á yður, herra von Moltke, — sagði greifafrú von
Hardenberg glaðlega; — um yður má segja, að líf yð-
ar hafi orðið í fyllsta samræmi við fegurstu drauma
yðar!
— Eg viðurkenni, frú mín góð, að ég hefi ástæður
til að vera mjög ánægður með lífið, — svaraði mar-
skálkurinn. — Vissulega hafa margir draumar mínir
rætzt; en þegar ég leiði hug minn að þessum efnum
virðist mér þó sem fegursti draumur lífs míns, — í
bókstaflegri merkingu orðsins —, sé enn óframkominn.
Ef hann rættist, drottinn minn, þá liti öðruvísi út í
heiminum en nú!
— Hvílíkur draumur! Og mættum við fara þess á leit
að þér segðuð okkur hann? — spurði gi’eifafrú von
Hohenl.
— Hví ekki það, ef þér óskið þess, kæra húsmóðir,
— svaraði von Moltke. — Ef til vill á einmitt bezt við
að segja hann í kvöld.
Og um leið og marskálkurinn færði sig lítið eitt nær
jólatrénu, svo að skýr skuggamynd féll af grannleitu
andlitsfalli hans, hóf hann frásögnina með hinni lágu
óbrotnu rödd sinni, er var svo sérkennilega eiginleg
honum.
— Ég vil byrja með að segja ykkur aðalefni draums-
ins. Það var kvöldið áður en stríðið hófst, þá dreymdi
mig, að við værum komin yfir landamærin en fyndum
hvergi franska herinn.
— Þannig er það oft í svefni, menn eru alltaf að
leita að einhverju, sem þeir aldrei geta fundið. En,
að allur franski herinn væri ófinnanlegur, það er nú
meiri draumurinn, — sagði greifafrú von Hardenberg
hlægjandi.
— Vissulega, kæra frú! — svaraði von Moltke, -— og
hversvegna hann var ófinnanlegur er þó enn merki-
legra.
Eins og þið vitið, þá var friðslitum opinberlega yfir-
lýst þann 16. júlí. Níu dögum seinna sendum við fyrstu
rannsókarsveitir okkar, undir stjórn hins unga ridd-
araliðsforingja Zeppelins greifa, yfir landamærin við
þorpið Lauterburg, til að komast að því, hvaða her-
styrk Frakkar hefðu á svæðinu við Wörth. Þegar Zeppi-
lin hafði leitað um allt svæðið kom hann aftur, að kvöldi
þess 26. júlí, og tilkynnti okkur, að hann hefði elcki
rekizt á neinn franskan herafla á þessum slóðum.
Með þessa einkennilegu vitneskju í huga lagði ég mig
til svefns, og sennilega hefur hugur minn dvalið áfram
við þetta efni.
Þá dreymdi mig, að ég sendi heila riddaraliðssveit
húsara til að rannsaka svæðið við Verdun, en þeir komu
aftur með sömu fréttirnar og Zeppelin, óvinir sáust
hvergi. Fótgöngu- og stórskotalið leituðu um landa-
mærin, en hvergi var hleypt af skoti. Allsstaðar tóku
íbúarnir herflokkum oklcar mjög vinsamlega, buðu fram
mat og drykk og sumir jafnvel sælgæti og vindla. En
spurningunni, hvar franski herinn væri, svöruðu allir
einum hálsi, að þeir hefðu ekki séð franskan hermann.
Þessi herferð var því skemmtigöngu líkust, og þannig
litu dátarnir okkar líka á það. Þeir hæddust að vísu að
hugleysi Frakkanna, sem allir voru bak og burt áður
en þeir höfðu séð einn einasta prússneskan byssusting,
en betur geðjaðist þeim að því að taka móti pylsum
og vindlum en kúlum og sprengjum, og því færri óvin-
ir, því betra.
En okkur foringjunum olli þetta ástand ekki svo
litlum á hyggjum.
Hvar voru óvinirnir?
Herstjórnarráðið sendi af stað hverja rannsóknar-
sveitina af annari til að reyna að komast í tæri við
franska herinn en alltaf jafn árangurslaust.
Hjá Wörth spurði foringi hestliðanna þorpsbúa nokk-
urn, er talaði þýzku, hvar franski herinn væri.
— Frakkland hefur ekki neinn her framar, — svar-
aði þorpsbúinn.
— Ég skal kenna þér að hæðast að þýskum liðsfor-
ingja, ræfillinn þinn — svaraði foringinn og lét taka
manninn fastan.
Þótti mér nú herráð okkar vera komið til þorpsins
Saint-Privat, sem nokkrum dögum seinna vai'ð illræmt
sökum missis varðsveita okkar þar. Eins mikið og á
gekk þar þá, eins friðsælt var þar þá í draumi mínum.
í kirkjugarðinum, þar sem hinir föllnu hermenn varð-
sveita okkar síðar lágu í kös hver hjá öðrum, sá ég
telpukrakka í sorgarbúningi vera að gróðursetja blóm
á eitt leiðið. Skammt þaðan stóð prestur þorpsins með
hæruhvítt höfuð, og hélt á bænabók í hendinni.
— Segið méi' herra prestur, hvað hefur eiginlega skeð
hér í Frakklandi, að franski herinn skuli hvergi finn-
ast? — þannig spurði ég um leið og ég hallaði mér á
hestinum inn yfir grafreitsgirðinguna.
— Frakkland hefur tileinkað sér orð Krists, — svar-
aði hann látlaust, og opnaði aftur bænabókina sína.
— Eru ekki hundruð ára liðin síðan að það tileink-
aði sér orð hans? — spurði ég dálítið háðslega. — En
segðu mér annars: Hvar er franski herinn?
— Þar eð Frakkar hafa tileinkað sér orð Krists,
hafa þeír ekki framar neinn her, — svaraði prestur-
VÍKINGUR
312