Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1945, Blaðsíða 72

Kanpskipafloti heimsins.
Nýlega birtist í sænska blaðinu „Handslag"
athyglisverð grein um breytingar þær, sem orð-
ið hafa á kaupskipaflota allra helztu siglinga-
þjóða heims á stríðsárunum. Er þar að finna
ýmsar markverðar upplýsingar. Fer höfuðefni
greinarinnar hér á eftir.
I hvítri bók, sem brezk stjórnarvöld gáfu út
árið 1944, eru skýrslur um tjón það, sem banda-
menn og hlutlausar þjóðir hafa beðið á kaup-
skipaflota sínum í styrjöldinni. Fram til 1. janú-
ar 1944 var tjónið sem hér segir
smál. brúttó
Brezka heimsveldið ............... 11.643.000
Noregur............................ 2.032.000
Aðrar bandamannaþjóðir............. 6.578.000
Svíþjóð.............................. 523.000
Aðrar hlutlausar þjóðir ........... 1.385.000
Samtals hefur tjón þessara þjóða hvert stríðs-
ár orðið það, sem nú skal greina:
1939 .................... 935.000 smál. brúttó
1940 .................. 4.549.000 — —
1941 .................. 4.693.000 — • —
1942 ................. . 8.338.000 — —
1943 .................. 3.646.000 — —
Samtals 22.161.000 smál. brúttó
Árið 1944 var skipatjónið fremur lítið, svo að
samanlagt skipatjónið öll stríðsárin mun nema
25—26 milljónum smálesta.
Fá skilríki liggja fyrir um skipatjón öxul-
ríkjanna. ítalski verzlunarflotinn er að heita má
gjöreyddur. Örlítið brot hans hefur fallið í hend-
ur bandamanna. Þýzkaland og Japan hafa að
líkindum misst um það bil helminginn af kaup-
skipaflota sínum. Sá skipastóll, sem Þjóðverjai*
tóku af hernumdu þjóðunum, er að mestu leyti
úr sögunni.
Láta mun nærri, að samanlagt skipatjón allra
þjóða heims í styrjöldinni, nemi 36 milljón smá-
lestum. Það er meira en helmingur alls verzlun-
arflota veraldarinnar árið 1939, sem þá muti
hafa verið 66 milljónir smálestir.
Fyrir liggja nákvæmar skýrslur um skipa-
smíðar bandamanna og hlutlausra n'kja á stríðs-
árunum. Á miðju sumri 1945 námu nýsmíð-
arnar hvorki meira né minna en 45,5 milljónum
smálesta. Af þeim skipastól höfðu Bandaríkin
ein smíðað 36 milljónir smálesta.
342
Eins og þetta yfirlit ber með sér, hefur því
ekki aðeins verið fyllt í öll skörð kaupskipaflot-
ans, heldur er verzlunarfloti heimsins nú h. u. b.
75 milljónir smálesta, en var ekki nema 66 millj.
fyrir stríðið. Að svo komnu máli er engan veg-
inn hægt að gera sér þess grein, hvernig þessi
floti mun deilast milli ríkja. En samkvæmt
skýrslum þeim, sem fyrir liggja, virðast þessar
breytingar hafa orðið á verzlunarflota hinna
ýmsu ríkja. (í milljónum smálesta):
1939 1945
Bretaveldi 21,0 17,4
Bandaríkin 8,9 39,u
Noregur 4,8 2,5
Frakkland 2,9 0,8
Grikkland 1,8 0,6
Svíþjóð 1,6 1,6
Sovétríkin 1,3 1,3
Danmörk 1,2 0,6
Japan 5,6 2,6
Þýzkaland 4,5 2,0
ítalía 3,4 0,6
Önnur lönd 6,0 4,5
!#'
Það, sem mesta athygli vekur, er hinn geysi-
legi kaupskipafloti Bandaríkjanna. Bandaríkin
hafa rösklega fjórfaldað verzlunarflota sinn á
stríðsárunum. Bretaveldi hefur tapað um 20%
af skipastól sínum. Aðrar bandamannaþjóðir
hafa flestar goldið afhroð, einkum Holland og
Noregur.
Athyglisverðar eru breytingar þær, sem orðið
hafa á stærð kaupskipa á stríðsárunum. Ski,)
undir 6 þús. smál. eru nú 22,5 millj. smálestir,
en voru 38 millj. smálesta fyrir stríð. Skip frá
6—10 þús. smál. hafa á hinn bóginn orðið æ
fleiri. Nema þau nú 48 millj. smál., en voru 19,4
millj. fyrir stríð. Tankskip eru um 15 millj.
smál., en námu áður 11,4 millj. smál.
Eitt hinna mörgu vandamála sigurþjóðanna
er að nýta sem bezt og skynsamlegast kaup-
skipaflota heimsins. Á síðastliðnu ári var stofn-
að hið svonefnda „United Maritime Authority‘:
(UMA), og hafa flestar eða allar bandamanna-
þjóðir gerzt þar aðilar. UMA hefur eins og sakir
standa geysimikil völd yfir kaupskipaflotanum,
og getur ráðstafað honum að vild sinni. Aðal-
stjórn UMA er í höndum fulltrúa Bretlands,
Bandaríkjanna, Noregs og Hollands.
Fram til þessa hefur verið skipaskortur í
heiminum. Verið getur að fyrst um sinn verði
VÍKINGUR