Náttúrufræðingurinn - 1944, Blaðsíða 57

N ÁTTÚRUFRÆÐIN GURIN N
159
mínu áliti áreiðanlegar heimildir, en vafasamt um hæstu töluna, því
að mönnum ber eigi eins vel saman um hana og hinar. Það var á
sjálfan 1. páskadag, er þessi góða veiði fékkst á Bakka, og fylgir þar
sú sögn, er nú skal greina: Bóndinn á Bakka var ávallt vanur að lesa
tvo húslestra dag þennan, sökum mikillar helgi hans, og lét vanalega
h'ða nokkurt bil milli lestranna. Þennan dag las hann fyrri lesturinn
snemma dags og gekk að honum loknum út til að skyggnast um.
Veður var gott, logn og sólskin, og skyggni því hið bezta, einkum
suðvestur yfir flóann, er blasir við frá bænum á Bakka. Er bóndi
hafði litazt um litla stund, skundaði hann inn aftur, tók húslestrar-
bækurnar og skipaði öllu heimilisfólkinu að hlýða síðari lestrinum
strax, því að eigi myndi síðar vænna. En er þeim lestri var lokið, var
eigi til setu boðið, því að þá var selurinn farinn að riðla á nótunum.
Hófst nú drápið, og með þeinr árangri, er áður er getið um.
Á tveinr síðustu öldunr (þ. e. 18. og 19. öld) lrafa nrenn, að því er
ég bezt til veit, notað fiskilínur, aðallega 4 punda færi, í næturnar.
Voru færin rakin sundur og riðað úr rakinu. Þurfti vanalega rak úr
8 færunr í hvert stykki, en G í nótina, nriðað við meðaldjúpa (25
nröskva) nót. Þegar búið var að riða nótina úr færunum, voru á ann-
an jaðar hennar riðnir 1—2 möskvar úr sterkara efni og hún svo felld
á efri þininn með því. Neðan í nótina var svo riðaður bekkur úr gild-
ara garni, 3—6 nröskva djúpur, og var hann kallaður „grunnslóð",
því að honunr var ætlað að liggja í botninunr og taka á nróti sliti af
núningi á grjóti og sandi. Á neðri jaðarnunr var enginn þinur. Gaf
þá nótin nreira eftir, svo að selur gat frekar fest sig í lrenni. Næturn-
ar voru nrjög nrisjafnlega djúpar, allt eftir því, á Irvað djúpu vatni
átti að nota jrær, sjaldan eða aldrei innan við 12 nröskva, en upp
undir 50, þar senr dýpst var. Þessar dýpstu nætur og allt niður undir
20 nröskva nætur, voru oftast búnar til í stykkjatali; var lrvert stykki
10 faðmar á lengd, — fellt til þriðjunga —, 2 stykki voru talin full-
konrin nót. Möskvastærðin var oftast 8 þunrl. lrver leggur; Jró getur
Olavíus um lengri «(ca. 9 þuml. langan) legg; var Jrað á Langanesi
austanverðu. Hann getur Jress og, að Jrar hafi verið notaðar hollenzk-
ar fiskilínur í næturnar og Jrótt nrun betri en lrinar dönsku, er annars
staðar voru notaðar.
Ég var við oftar en einu sinni, er nætur voru lagðar fyrir vöðusel,
og var aðferðin Jressi: Fyrst voru allar næturnar riðnar sanran í eina
lengju, og svo var farið að búa út stjórana. Voru til Jreirra valdir af-