Náttúrufræðingurinn - 1944, Blaðsíða 68
Risavaxinn frummaður
frá Java vg S.-Kína
Eyjan Java vakti á sér almenna athygli frummannafræðinga i’yrir
50 árum, þegar Eugéne Dubois skýrði frá því, að nú hefði hann
fundið milliliðinn milli manna og apa, The missing link, eins og
Darvin nefndi það. Þessi milliliður, sem Dubois hafði fundið leifar
af, hlaut nafnið Pithecanthropus erectus, þ. e. upprétti apamaður-
inn. Þó óx áhuginn um allan helming, þegar dr. R. von Koenigswald,
sem starfaði við jarðfræðirannsóknir Hollendinga á Austur-Indlands-
eyjnm, uppgötvaði hverjar minjarnar öðrurn þýðingarmeiri. Eyrst
fann hann brot úr neðra kjálkabeini í hinum svonefndu Trinil-lög-
um í Sangiron árið 1937. Þetta brot var miklu stærra og heillegra en
það, sem Dubois hafði fundið árið 1891. Árið 1938 fundust aðrar
minjar ennþá merkari, stórt brot úr hauskúpu ofanverðri, miklu
betur varðveitt en svijrað brot, sem Dubois hafði fundið, en að öllu
leyti nákvæmlega eins, bæði í aðaldráttum og einstökum atriðum.
Þetta brot sýndi eins skýrt og hugsast gat, að Pitliecanthropus hafði
ekki verið risavaxinn gibbon-api, eins og sumir höfðu haldið og
j^annig eins konar tengiliður milli manna og ajra eins og Dubois
hafði haldið fram, heldur maður, líkur Peking-manninum svokall-
aða, Sinanthrophus pekinensis. Árið 1939 tókst aðstoðarmanni von
Koeningswalds að finna efra kjálkabein í sömu jarðlögunum og haus-
kújmbrotið hafði fundizt í 1938. Beinið var nærri heilt og vakti hina
mestu undrun. Það var að öllu leyti stærra en Jrau kjálkabein, sem
áður höfðu fundizt, og einnig stærra en kjálkabein núlifandi manna.
Þegar farið var að athuga, hvernig tannskipunin hafði verið, kom
í ljós, að allstórt bil hafði verið á milli framtanna og augntannar,
augntönnin líktist ekkert vígtönn apanna, heldur augntönn Peking-
ntannsins. Annar jaxlinn (talið að framan) var stærri en bæði 1. og 3.
jaxlinn og auk Jaess var kjálkinn sléttur og laus við allar hrukkur.
Kjálkinn var þannig búinn bæði manna- og apa-einkennum, en slíkt
sambland var alveg óþekkt áður. Nokkrum vikum síðar náðist haus-
kújran, sem kjálkinn var úr. Það vantaði að vísu mestan hluta ennis-