Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1993, Side 66

Náttúrufræðingurinn - 1993, Side 66
Hitastig °C 6. mynd. Samanburður á mældu hitastigi (-----) og samsætuhitastigi, sem reiknað er út frá mælingum á samsætustyrk steinda og vökva í holu RN-8 á Reykjanesi. Suðuferill vatns er sýndur til viðmiðunar. Comparison of isotope temperatures cal- culated for mineral-fluid or mineral-min- eral fractionation with the estimated tem- perature profile (-----) for wel! RN-8 in the Reykjanes field. The boiling curve of water is shown as a dotted line for refer- ence. er -6,5%o samkvæmt Braga Árnasyni (1976), nái að hripa niður í efstu jarðlög jarðhitakerfisins, þannig að jarðhitavökvinn þar sé snauðari af lsO en meðalvökvi úr holunni. Niðurstöður l80-ákarðana í kvarsi úr RN-8 eru einnig sýndar í 2. töflu og teiknaðar inn á 6. mynd. Ljóst er að sýnin af 1042 m, 1298 m og 1498 m dýpi eru of snauð af lsO til þess að endurspegla jafnvægi við núverandi aðstæður í jarðhitakerfinu. Annað- hvort hefur kerfið því kólnað eða samsætuhlutföll í jarðhitavökva þess breyst. Skýringin gæti einnig legið í samspili þessara tveggja þátta. Reiknað jafnvægishitastig fyrir kvars og jarð- hitavatn er um 70°C hærra en hitastig metið út frá mælingum (2. tafla). Sé gert ráð fyrir jafnvægi milli kvars og jarðhitavatns hefur hitastig í jarð- hitakerfinu verið a.m.k. 350°C þegar kvarsið myndaðist. Þar sem klórít, epídót og albít einkenna ummyndun í dýpri hluta Reykjaneskerfisins, en amfíból hefur ekki fundist þar í neinum mæli (Hrefna Kristmannsdóttir 1984, Árný E. Sveinbjörnsdóttir 1983), verður að telja ólíklegt að hitastig jarðhitakerfisins hafi nokkru sinni verið svo hátt. Talið er líklegra að hið l80-snauða kvars megi skýra með því að jarðhitavökvinn hafi verið 180- snauðari (—3,5%o) en hann er nú, þegar kvarsið myndaðist. Kvarssýnið af 1629 m dýpi virðist hins vegar endur- spegla núverandi jafnvægi. Þetta gæti þýtt að tvær kynslóðir kvars séu til staðar í Reykjanesholunni, eða að kvarssýnið af 1629 m dýpi hafi náð jafnvægi við núverandi aðstæður. Niðurstöður þeirra feldspatgreininga sem voru gerðar á sýnum úr holu RN- 8 (2. tafla, 6. mynd) styrkja ofan- greinda túlkun, þ.e.a.s. að í efstu 50 m jarðhitakerfisins sé jarðhitavatn sem er 180-snauðara en meðalvökvi úr hol- unni og kvars sé ekki í jafnvægi við núverandi aðstæður. Hlutfallið 180/160 í fersku yfir- borðsbasalti af Reykjanesskaga er frá 4,9%c til 6,0%c, en 2-3%o lægra í um- mynduðu bergi úr RN-8 (3. tafla, 6. mynd). Rannsóknir á erlendum ófíó- lítum, sem taldir eru vera hluti af úthafsbotninum, hafa sýnt að við jarðhitaummyndun þar sem jarðhita- vökvinn er sjór verður ummyndaða bergið auðugara af 180 en það var meðan það var ferskt, ef hitastig er 176
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.