Náttúrufræðingurinn - 1993, Page 117

2. mynd. Kreppuaurar. Horft suðvestur til Kverkfjalla af Fagradalsfjalli. Hvannalindir og
Lindahraun eru a miðri mynd. The braided stream Kreppa. A view from Fagradalsfjall
to KverkfjöU to the SW. Hvannalindir and Lindahraun are in the middle of the picture.
Ljósm. photo Guttormur Sigbjarnarson.
A SLOÐUM KREPPU OG
JÖKULSÁR Á FJÖLLUM
Á 1. mynd er sýnd lega rannsóknar-
svæðisins og hvaða hluta af landinu
jarðfræðikortið af Krepputungu og
Brúardölum þekur (Guttornrur Sig-
bjarnarson o.fl. 1974). Rannsóknirnar
takmörkuðust að langmestu leyti við
það. Kortið á 1. rnynd þekur um 2285
km2en þar af eru 250 km2huldir jökli,
svo að í raun náði kortlagningarstarfið
til rúmlega 2000 km2. Að stofni til er
það vatnasvið Jökulsár á Fjöllum ásamt
Kreppu sunnan við Herðubreiðarlindir,
þó að ytri takmörkum þess sé alls ekki
nákvæmlega fylgt. Til dæmis er syðsta
hluta vatnasviðsins sleppt en þar liggja
Vatnajökull og Kverkfjöll, sem eru að
langmestu leyti utan kortsins.
Kverkfjöll (2. mynd) kljúfa norður-
skrið Vatnajökuls í tvo meginskrið-
jökla, Dyngjujökul og Brúarjökul. Þau
mynda allt að 20 km djúpa kverk á
milli þeirra. Jökulsá á Fjöllum sprettur
upp í fjölmörgum kvíslum undan
Dyngjujökli. Hún hefur myndað þar
mjög víðáttumikla jökulsáraura, þar
sem hún flæmist um á heitum sumar-
dögum. Nýlegar þykktarmælingar
Helga Björnssonar (1988) á Dyngju-
jökli staðfesta að landið undir sporði
hans er tiltölulega flatt og það liggur
nokkru lægra en aurarnir frantan við
hann. Ef hann bráðnaði mundi myndast
þar mjög stórt jökullunguvatn, sem
næði allt að 20 km inn eftir dalnum
undir honum. Það yrði með stærslu
stöðuvötnum landsins. Kverkfjöll eru
að miklu leyti jökli hulin og falla frá
þeim margir skriðjöklar. Kverkjökull
er þeirra mestur og austasta upptaka-
kvísl Jökulsár kemur úr íshellinum í
sporði hans (3. mynd).
Austan við Kverkfjöll skríður Brúar-
jökull fram, breiður og flatur, og á
Kreppa upptök sín undir vesturjaðri
1